´Aantal schietincidenten toegenomen´ kopte de NOS gisteren. Het aantal incidenten met vuurwapens is vorig jaar toegenomen met 12 procent, ondanks de strengere aanpak van de illegale wapenhandel. De politie en het Openbaar Ministerie hebben dat bekendgemaakt. Zij maken zich zorgen. In 2019 registreerde de politie 646 schietincidenten. Dat zijn er 79 meer dan een jaar eerder. Het aantal doden dat daarbij viel, nam wel iets af, van 34 naar 31. De politie legt een verband met de aanhoudende stroom illegale vuurwapens naar Nederland. Al enkele jaren proberen de politie en het OM die aan te pakken, maar van een afname is vooralsnog geen sprake. Vorig jaar werden zo’n 5700 illegale wapens in beslag genomen, ongeveer evenveel als in 2018. “Binnen het criminele milieu is er blijvend vraag naar wapens”, zegt portefeuillehouder Dick Schouten van de politie. “Wapens en handgranaten vinden in kleine hoeveelheden hun weg naar ons land.” https://nos.nl/artikel/2331054-aantal-schietincidenten-toegenomen-politie-bezorgd.html
Inleiding
Tot zover de berichtgeving. Dus ik dacht, de ´kennisparel´ van vandaag gaat over extreem geweld en criminele vuurwapenhandel. Peter Klerks van het Parket Generaal (Openbaar Ministerie) en ondergetekende maakten op verzoek van het Actieprogramma Integrale Aanpak Illegale Wapens, Munitie en Explosieven bijgesloten kennisinventarisatie extreem geweld en criminele vuurwapenhandel. Ik sluit ook een bijbehorende PowerPoint bij waarin de opzet, analyse, uitkomsten en het gebruik van de inventarisatie kort zijn samengevat. Nu criminele wapenhandel tot prioriteit in de Nationale Veiligheidsagenda is bestempeld, wordt een programmatische aanpakstrategie ontwikkeld. Deze kennisinventarisatie dient hiervoor als input. In een probleemschets op basis van wetenschappelijke literatuur worden oorzakelijke factoren en mechanismes geïdentificeerd. Vanuit de aldus benoemde probleemoorzaken worden actielijnen voorgesteld. De focus ligt hierbij op zwaardere vuurwapens en munitie; daarnaast wordt ook gekeken naar explosieven.
Bron
Klerks, Peter & Jaap de Waard (mei 2019). Kennisinventarisatie extreem geweld en criminele vuurwapenhandel. Den Haag: Openbaar Ministerie, Parket-Generaal, Ministerie van Justitie & Veiligheid, DGRR. https://www.researchgate.net/publication/334697558_Kennisinventarisatie_extreem_geweld_en_criminele_vuurwapenhandel
Samenvatting
Op hoofdlijnen is het beeld als volgt. De belangrijkste oorzaken van crimineel wapengeweld, bezien vanuit het perspectief van middelen, motief en gelegenheid zijn:
• Beschikbaarheid van illegale vuurwapens en explosieven.
• Ruim aanbod van kansarme en bereidwillige schutters en hulpkrachten.
• Conflicten die deels samenhangen met de cocaïnemarkt en deels voortkomen uit ruzies, vetes, misverstanden, paranoïde angst en kwesties rond status en positie.
• De onmogelijkheid om de publieke ruimte tegen extreem geweld te beveiligen.
Bepalende mechanismen zijn:
• De aanvoerkanalen van illegale wapens.
• De aantrekkingskracht van illegaal wapenbezit.
• De sociaalpsychologische effecten van excessief geweld op betrokkenen zelf.
• Afschrikking door sanctionering (pakkans en strafdreiging).
• Opsporings- en vervolgingsbeleid.
In de aanpak biedt een integrale benadering de beste kansen voor het terugdringen van crimineel wapengeweld. Het aanbrengen van focus is daarbij van belang.
• De betrokken beroepscriminelen, te weten de grotere illegale wapenhandelaren en organisatoren van liquidaties, kunnen alleen met gerichte opsporing en vervolging worden uitgeschakeld. Hiertoe moet gericht belastende informatie worden verzameld (restinfo, TCI, buitenlandse bronnen etc.), geanalyseerd (Raffinaderij, SNA) en omgezet in repressieve interventies.
• Leveranciers en dienstverleners die illegaal wapengebruik mogelijk maken, zijn gevoelig voor een combinatie van preventieve waarschuwing en repressie.
• Uitvoerders zijn deels waarschijnlijk nog te bewegen om het criminele milieu de rug toe te keren, indien hiertoe een acceptabele gelegenheid wordt geboden.
• Onderliggende spanningen die aan gewelddadige conflicten ten grondslag liggen, kunnen worden verminderd door vormen van conflictbemiddeling.
• De beschikbaarheid van wapens en munitie ten slotte kan worden verminderd door betere samenwerking met buitenlandse autoriteiten en effectief toezicht op
de legale wapenhandel, schietportverenigingen en sportschutters.
In onderstaande dia worden de belangrijkste uitkomsten van de kennisinventarisatie weergegeven:
Dat was het weer voor vandaag. Hopelijk ´food for thought´ en kennis als basis voor effectief beleid. In dit geval voor het tegengaan van extreem geweld in relatie tot criminele vuurwapenhandel. Blijf allemaal gezond, probeer optimistisch te blijven en let een beetje op elkaar. Vooral op die mensen die extra hard zijn getroffen door het COVID-19 virus.