Inleiding en context

Goede morgen ontvangers van de ´kennisparels´, het is alweer maandag 12 oktober 2020. Op naar de kerst. Een nieuwe werkweek in de inmiddels bekende COVID-19 wurggreep. Maar het legale en illegale leven gaat onder deze veranderende omstandigheden zijn eigen gang. Ook op het terrein van drugsbestrijding is dat een gegeven. In Nederland, maar ook internationaal, wordt dat drugsbeleid in feite gekenmerkt door drie bouwstenen: ´harm reduction, demand reduction en supply reduction´. Het verminderen van (gezondheid)schade, terugdringen van de vraag, en terugdringen van aanbod of productie van illegale drugs.

De zogenaamde prijselasticiteit van drugs is een belangrijke indicator om te bepalen in welke mate de invloed hierop, bijvoorbeeld door de aanpak van de politie, als effectief kan worden beoordeeld. In economische termen wordt die prijselasticiteit als volgt omschreven. De prijselasticiteit van de vraag geeft de relatieve (procentuele) verandering van de gevraagde hoeveelheid van een goed weer als gevolg van een relatieve (procentuele) prijsverandering van dat goed. Met deze uitkomst kan bijvoorbeeld een inschatting worden gemaakt of een prijsverandering via een verandering van de gevraagde hoeveelheid (de afzet) leidt tot een stijging van de omzet of juist tot een omzetdaling.

Bijgevoegde onderzoeksynthese geeft hier een antwoord op vanuit het fenomeen van het gebruik van illegale drugs en de effecten hierop van een gefocust optreden door de politie en de rechtshandhaving. Deze activiteiten verricht door de politie zijn er vooral op gericht om de beschikbaarheid en het aanbod van illegale drugs te reduceren. Wat zijn de uitkomsten van bijgesloten onderzoeksynthese van de beschikbare internationale evaluatiestudies? Welke prijsfluctuaties doen zich voor bij verschillende typen illegale drugs? Welke invloed heeft het politieoptreden op de toevoer van drugs? Welke invloed heeft dit op de prijzen die voor drugs worden betaald? Welke invloed heeft dit optreden op de omvang van het drugsgebruik? Allemaal relevante vragen ook in de context van de aanpak van de ´drugsindustrie´ in Nederland. Zeker met het oog op de ambitie om het gebruik van drugs onder de bevolking terug te dringen.   

Bron

Payne, Jason, Matthew Manning, Christopher Fleming & Hien-Thuc Pham (October 2020). The price elasticity of demand for illicit drugs: A systematic review. Canberra: Australian Institute of Criminology, October 2020, 19 pp. https://www.aic.gov.au/publications/tandi/tandi606

Samenvatting

Three pillars—harm reduction, demand reduction and supply reduction—underpin the harm minimisation framework of Australia’s drug policy. Much of the activity undertaken by law enforcement is aimed at reducing the availability of illicit drugs and thereby increasing price and reducing demand. This article presents a contemporary, systematic review of research exploring the price elasticity of demand for illicit drugs. Overall, the results indicate that the demand for illicit drugs is, on average, weakly price inelastic—a 10 percent increase in the price of illicit drugs results in a decrease in demand of approximately nine percent. The degree of elasticity varies by drug type, with the greatest elasticity indicated, albeit on a small number of studies, for amphetamine-type substances. The international differences seen point to a need for more Australian research, ideally with robust experimental methodologies and across a range of drug types.

Although the number of studies included in this systematic review is relatively small, a number of important trends are worth noting. First, price elasticity of demand appears to be specific to the local

or regional context. This makes it difficult to translate the findings from one country to another or from one market to another, even within Australia. This geographical variability points to a number of

important local conditions that likely impact the relative effectiveness of law enforcement strategies seeking to manipulate drug price as a mechanism for curbing demand.

Second, a change in price is not experienced or responded to equally by all drug users. Price increases, for example, are likely to have a greater impact on existing users than on potential new

users.

Third, it appears female drug users are more sensitive to price changes than male drug users. Finally, cross-drug substitution is a feature of drug market activity that likely affects the calculation of

demand elasticities. The extent to which drug users are prepared to switch between drugs as relative prices change should be the subject of future research. Although in this analysis we focus on price elasticity of demand, it is important to acknowledge that price increases are not the only possible outcome of a reduction in supply. Suppliers may alter their drug market strategies in a number of other ways, some of which can significantly increase harm rather than reduce it. For example, to maintain street-level supply at consistent prices, suppliers may increase the use of cutting agents and other adulterants. By decreasing the purity of their product, suppliers can manage short-term supply reductions, albeit at significant detriment to the health of their customers. The demand reduction benefit of any supply reduction strategy must be weighed against these other potential outcomes and the hidden harms that can result.

Further, the measure of elasticity in drug markets cannot be considered in isolation from the cost (both financial and social) of producing the requisite changes in supply. As noted earlier, law

enforcement is responsible for approximately two-thirds of current expenditure in drug policy and many drug market interventions are of limited or unknown benefit. In addition, law enforcement activities have been shown to result in a number unintended and sometimes negative consequences to both drug users and the wider community. Any quantitative or qualitative assessment of price elasticity should not be interpreted in isolation of the cost of reducing supply. Indeed, it would be important for future research to consider the relative benefit of supply reduction strategies when weighed against their financial and non-financial costs.

Afsluitend

Ook nu blijkt opnieuw dat de lokale context van significant belang is bij het bepalen van de effectiviteit van het politieoptreden bij de aanpak van drugshandel. Prijzen en prevalentie van gebruik van drugs zijn inderdaad afhankelijk van de lokale en geografische context waarbinnen deze aanpak plaats vindt. De resultaten uit bijgevoegde onderzoeksynthese zijn niet volledig door te vertalen naar de Nederlandse situatie. Wel blijkt is dat er nog veel onbekend is omtrent de dynamiek op drugsmarkten, zowel aan gebruikerskant als aan aanbodkant. Ik verwijs de geïnteresseerde lezers daarom graag naar eerdere ´kennisparels´ die ik eerder stuurde over die dynamiek op drugsmarkten. Kennisparel nummer 24, 71 en nummer 101 (zie overzicht hieronder) geven meer kennis en inzicht over die dynamiek. Je kunt ze eventueel opvragen bij mij. Dat was het weer voor deze keer, fijne werkweek en ´may the source be with you´.