Inleiding en context
Goede morgen op deze donderdag 21 april 2022. Bijgesloten ´kennisparel´ treffen jullie iets later aan dan normaal. Ik heb nog wat naweeën van de tweede ´booster´ die ik toegediend kreeg. Vandaag een analyse uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden over ongewenste seksuele aandacht van klanten, patiënten, leerlingen of passagiers over het jaar 2021. De Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van TNO en CBS is een van de grootste periodieke onderzoeken naar de werksituatie van werknemers in Nederland bekeken door de ogen van werknemers. Eind 2021 is de zeventiende enquête uitgevoerd. De vragenlijst is door bijna 50.000 werknemers ingevuld. In deze resultaten in vogelvlucht geeft TNO een toegankelijke eerste indruk van de resultaten.
Uit de analyse blijkt het volgende. In 2021 gaf 21 procent van de vrouwelijke werknemers van 15 tot 25 jaar aan te maken hebben gehad met ongewenste seksuele aandacht van klanten, patiënten, leerlingen of passagiers. Dit blijkt uit de nieuwste cijfers van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van CBS en TNO, die in het laatste kwartaal van 2021 is uitgevoerd onder 50 duizend werknemers van 15 tot 75 jaar.
Ook ongewenste seksuele aandacht van leidinggevenden of collega’s komt relatief veel voor bij jonge vrouwen: in 2021 had 6 procent van de vrouwelijke werknemers van 15 tot 25 jaar hier in de afgelopen twaalf maanden mee te maken. Vrouwen in alle leeftijdsgroepen kampen aanzienlijk vaker met ongewenste seksuele aandacht op het werk dan mannen. In totaal meldde 11 procent van de vrouwelijke werknemers ongewenst seksueel gedrag van klanten, patiënten, leerlingen of passagiers en 3 procent van leidinggevenden of collega’s. Bij mannen ging het om respectievelijk 2 procent en 1 procent.
Bron
Heuvel, S.G. van den, J.A.F. van Thor, Fernandez Beiro, L.M.C. van Dam & H.J. Dirven (april 2022). Nationale enquête arbeidsomstandigheden 2021 in vogelvlucht. Leiden/Heerlen: TNO/CBS, 70 pp. https://www.cbs.nl/nl-nl/achtergrond/2022/16/nea-2021-resultaten-in-vogelvlucht
CBS (20 april 2022). Ongewenste seksuele aandacht klanten bij 1 op 5 jonge vrouwelijke werknemers. Den Haag: CBS, 3 pp. https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2022/16/ongewenste-seksuele-aandacht-klanten-bij-1-op-5-jonge-vrouwelijke-werknemers
Summary
MBO nurses most often indicate that they have dealt with unwanted sexual attention from patients or other external parties of all professional groups. In 2021 this was 37 per cent of them. Other professional groups in health care, such as specialized nurses, carers and physiotherapists, also have similar experiences. Outside of healthcare, cashiers, waiters and bar staff are the most likely to report sexual attention from customers. Like kitchen helpers, waiters and bar staff, also relatively often (6 per cent) have to contend with unwanted sexual attention from supervisors or colleagues.
Unwanted sexual attention by customers, patients, students or passengers was 6 per cent more common in 2021 than in 2020, when the percentage was slightly lower than in previous years. The rate of employees who have to deal with unwanted sexual attention from supervisors or colleagues has fluctuated around 2 per cent for years.
In addition to unwanted sexual attention, employees may also have to deal with other unwanted behaviour at work, such as bullying, intimidation or physical violence. Harassment is the most common: in 2021, 18 per cent of all employees experienced harassment from customers, patients, students or passengers, and 9 per cent experienced harassment from a supervisor or colleague in the previous 12 months. Physical violence also occurs more often in contact with customers than with supervisors or colleagues. On the other hand, bullying occurs more among colleagues than among customers. In 2021, almost a quarter of the victims indicated that they had experienced undesirable behaviour online.
Afsluitend
Dat zijn toch tamelijk hoge percentages. De aandacht voor slachtofferschap van werknemers, waaronder ongewenste seksuele aandacht, krijgt de komende jaren (opnieuw) gerichte aandacht. De Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden is daarbij een belangrijke brom om de prevalentie en de incidentie van dat slachtofferschap in kaart te brengen. Nederland is gelukkig rijk aan dergelijke statistische overzichten. Het gebruik daarvan in beleid en praktijk is echter mager te noemen. En dat is jammer want wanneer je echt op evidentie gebaseerd beleid wilt voeren dan is het gebruik van bestaande kennis een absolute noodzaak. Ten slotte De verwijs ik de geïnteresseerde lezer naar een presentatie die ik een paar weken geleden gaf over een aantal aspecten van slachtofferschap van werknemers met een publieke taak: https://www.researchgate.net/publication/359768909_Slachtofferschap_van_werknemers_met_een_publieke_taak_Observaties_en_suggesties
Tot zover maar weer, blijf gezond, optimistisch en wees vooral aardig voor elkaar. Alleen zo gaan we echt solidair met elkaar om. Tot de volgende ´kennisparel´ die over een paar dagen in jullie mailbox valt.