Inleiding en context
Goede morgen op deze dinsdag 28 juni 2022. De maand juni loopt alweer op zijn einde en dat betekent voor veel ouders met schoolgaande kinderen dat de vakantie in aantocht is. Een heerlijke tijd vond ik dat altijd. Afijn, nu naar de bijgesloten ´kennisparel´ die jullie in de mailbox aantreffen. Het betreft een systematische beschrijving van kansen, risico´s, bedreigingen en beleidsimplicaties van het concept van de zogenaamde metaverse. Eén van de meest besproken concepten in de moderne technologie, de metaverse, kan worden omschreven als een meeslepende en constante virtuele 3D-wereld waar mensen interageren door middel van een avatar om een breed scala aan activiteiten uit te voeren.
Het omvat naast virtuele werelden, augmented reality, onder andere online digitale platformen, Micro local concepten, nieuws, advertentiemodules en speelt zich af op het internet. Het woord metaverse is een samenstelling van het voorvoegsel “meta” (‘over’, of ‘betreffende’) en het Engelse woord “universe” en wordt gebruikt om een volgende generatie van het internet te beschrijven waarin alle bestaande gedeelde en 3D virtuele ruimten aan elkaar verbonden zijn in een alles omvattend virtueel universum. In 2021 is er vernieuwde belangstelling voor het metaverse, onder andere door de aankondiging van Facebook-topman Mark Zuckerberg om van zijn sociale mediabedrijf een ‘metaverse-bedrijf’ te maken. Ook gamebedrijf Epic, bekend van het spel Fortnite, zet vol in op het metaverse.
De aankondiging van Facebook over zijn metaverse-plannen leidde tot wantrouwende waarschuwingen door Facebook-kenners en privacy specialisten. In Facebooks metaverse zou een schat aan informatie ter beschikking komen voor de firma die meermaals in opspraak raakte door de manier waarop zij met gebruikersgegevens omgaat. Terwijl in Facebook alleen clicks en muisbewegingen een indicatie geven voor het interessegebied van gebruikers, worden in metaverse ook bijvoorbeeld oogbewegingen en conversaties geregistreerd. Doordat gebruikers in principe lange tijd met metaverse verbonden zijn, verdwijnt elke privacy en kunnen grote groepen mensen nog verdergaand beïnvloed worden door Facebook en zijn betalende klanten.
Dergelijke activiteiten kunnen variëren van vrije tijd en gamen tot professionele en commerciële interacties, financiële transacties of zelfs gezondheidsinterventies zoals chirurgie. Hoewel de exacte omvang en impact van de metaverse op de samenleving en op de economie nog onbekend is, is nu al te zien dat de metaverse een scala aan kansen, maar ook een aantal risico’s op verschillende beleidsterreinen biedt. Grote techbedrijven schalen hun metaverse activiteiten op, onder meer door fusies en overnames. Dit heeft een impuls gegeven aan een debat over hoe de fusieregelgeving en het kartelrecht moeten worden toegepast. Zaken in de metaverse zullen naar verwachting grotendeels worden ondersteund door cryptocurrencies en niet-vervangbare tokens, waardoor problemen met eigendom, misbruik en interoperabiliteit ontstaan.
Bovendien roept de enorme hoeveelheid gegevens die in de metaverse wordt gebruikt een aantal problemen op met betrekking tot gegevensbescherming en cyberbeveiliging (bijvoorbeeld hoe de toestemming van de gebruiker te verzamelen of avatars te beschermen tegen identiteitsdiefstal). Er is veel ruimte voor een breed scala aan illegale en schadelijke gedragingen en praktijken in de metaverse omgeving. Dit maakt het van essentieel belang na te gaan hoe de verantwoordelijkheid moet worden toegekend, onder meer voor de bestrijding van illegale en schadelijke praktijken en misleidende reclamepraktijken en voor de bescherming van intellectuele-eigendomsrechten. Bovendien kan digitale onderdompeling in de metaverse ernstige negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid, vooral voor kwetsbare groepen, zoals minderjarigen, die mogelijk speciale bescherming nodig hebben. Bijgesloten ´kennisparel´ biedt een overzicht van de kansen, risico´s, bedreigingen en mogelijke beleidsimplicaties van de zogenaamde metaverse.
Bron
Madiega, Tambiama, Polona Car & Maria Niestadt (June 2022). Metaverse: Opportunities, risks and policy implications. Brussel: European Parliament, European Parliamentary Research Service, 12 pp. https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2022/733557/EPRS_BRI(2022)733557_EN.pdf
Summary
One of the most talked about concepts in modern technology, the metaverse can be described as an immersive and constant virtual 3D world where people interact by means of an avatar to carry out a wide range of activities. Such activities can range from leisure and gaming to professional and commercial interactions, financial transactions or even health interventions such as surgery. While the exact scope and impact of the metaverse on society and on the economy is still unknown, it can already be seen that the metaverse will open up a range of opportunities but also a number of risks in a variety of policy areas. Major tech companies are scaling up their metaverse activities, including through mergers and acquisitions.
This has given impetus to a debate on how merger regulations and antitrust law should apply. Business in the metaverse is expected to be underpinned largely by cryptocurrencies and non-fungible tokens, raising issues of ownership, misuse, interoperability and portability. Furthermore, the huge volume of data used in the metaverse raises a number of data protection and cybersecurity issues (e.g. how to collect user consent or protect avatars against identity theft). There is considerable scope for a wide range of illegal and harmful behaviours and practices in the metaverse environment.
This makes it essential to consider how to attribute responsibility, inter alia, for fighting illegal and harmful practices and misleading advertising practices, and for protecting intellectual property rights. Moreover, digital immersion in the metaverse can have severe negative impacts on health, especially for vulnerable groups, such as minors, who may require special protection. Finally, the accessibility and inclusiveness of the metaverse remain areas where progress has still to be made in order to create an environment of equal opportunities.
Afsluitend
De metaverse brengt zowel kansen als risico’s met zich mee, waarvan de volledige omvang van de implicaties nog niet duidelijk is. Sommigen spreken van een hype, anderen van een onontkoombare ontwikkeling. Sommige beleidskwesties en hun mogelijke implicaties zijn geïdentificeerd op verschillende deelgebieden, waaronder: concurrentie, gegevensbescherming, aansprakelijkheden, financiële transacties, cyberbeveiliging, gezondheid, toegankelijkheid en inclusiviteit. De mogelijke gevolgen van het gebruik van immersive reality-technologieën zijn ook op andere terreinen beschreven zoals bijvoorbeeld voor het milieu en voor de werkvloer.
Het blijft de vraag of er specifieke EU-initiatieven nodig zijn om de ontwikkeling van de metaverse wettelijk in te kaderen. Hoewel de Commissie niet onmiddellijk van plan lijkt wetgeving voor te stellen heeft de Commissie benadrukt dat de virtuele realiteit nieuwe uitdagingen met zich meebrengt, met name voor antitrustregelgevers. De Raad van Europa wil voorwaarden stellen zodat het iedereen ten volle kan profiteren van de kansen die worden geboden door de metaverse. Het Europese Parlement is ook begonnen met het overwegen van de implicaties van het metaverse fenomeen, bijvoorbeeld in zijn besprekingen over de ontwerp-Kunstmatige Intelligentie wetgeving. Kortom: voor ´toekomstkijkers´ maar zeker voor de strategen onder ons genoeg ´food for thought´.