Inleiding en context

Goede morgen beste ´kennisparelontvangers´, het is vandaag donderdag 23 maart 2023. Eerst een droevig liedje om mee te beginnen: https://www.youtube.com/watch?v=8AHCfZTRGiI Ik stap zo meteen op de trein richting Utrecht om deel te nemen aan de kennisconferentie van de Taskforce Onze hulpverleners veilig. Ook een ´heet onderwerp´. De ´kennisparel´ van vandaag gaat ook over zo´n ´hot topic´, het gebruik van datingsites en –apps en de samenhang daartussen met seksueel geweld. Dat is een betrekkelijk nieuw fenomeen vandaar dat in opdracht van Politie & Wetenschap: https://www.politieenwetenschap.nl/ een verkennend onderzoek naar het fenomeen is uitgevoerd.

Datingsites en datingapps bieden de mogelijkheid tot online interactie tussen mensen om te voorzien in sociale, psychosociale en fysieke behoeften. In de afgelopen jaren is het stigma over online daten afgenomen en is het gebruik van datingsites en -apps min of meer gemeengoed geworden. Het overgrote deel van dit soort contacten wordt gezien als positief, maar soms pakt een opgedaan contact heel anders uit dan verwacht. Het contact via datingsites en -apps kan namelijk leiden tot online en fysieke zedendelicten zoals ongewenste sexting, sextortion, uitbuiting en verkrachtingen. 

In de afgelopen twee decennia is door digitalisering het sociale netwerk van mensen snel groter geworden. Ook de komst van datingsites en datingapps hebben hieraan een bijdrage geleverd. Hierdoor is het eenvoudiger geworden om online met een vreemde te praten of elkaar fysiek te ontmoeten. De keerzijde is dat dit ook gepaard gaat met technology-facilitated sexual violence: vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag die worden gepleegd met behulp van communicatietechnologieën zoals datingsites of datingapps.

Tot dusverre is er in Nederland nog niet eerder onderzoek verricht naar gepleegde zedendelicten nadat de dader en het slachtoffer met elkaar in contact zijn gekomen via een datingsite of datingapp. Ook op internationaal niveau is nog relatief weinig onderzoek gedaan naar dit fenomeen. Dit is de reden dat dit onderzoek een verkennend karakter heeft en het fenomeen open is benaderd. Op zoek gaan naar causale relaties en zwaarwegende conclusies is dan ook niet het doel geweest

Bron

Wolsink, Joey, Jos Kuppens, Nicole Brouwer & Henk Ferwerda (maart 2023). Mismatch: Een verkennend fenomeenonderzoek naar het plegen van zedendelicten na contact via een datingsite of datingapp. Arnhem: Bureau Beke, 138 pp. https://bureaubeke.nl/publicaties/mismatch/

Summary

The popularity of dating sites and apps has increased in recent years. Most contacts from dating sites and apps satisfy social, psychosocial and physical needs. However, it also culminates in online and physical sex offences. Both in the Netherlands and internationally, little research has been done on the relationship between the use of dating sites and apps and sexual violence.

Therefore, Bureau Beke conducted exploratory research into how sex offences occur in the Netherlands following dating sites and dating apps. An attempt was also made to map offender and victim profiles and to determine what measures are already being taken and still being missed to counter these sex crimes. To this end, an (inter)national literature study was conducted, media reports, criminal cases and police records were analysed, and interviews with experts were held.

The aim is to shed light on the problem to make the police more alert to this phenomenon. It also examined how to reduce the risk of becoming a victim of a ‘mismatch’ in the future. This is because the current approach still falls short of countering sex offences. Different parties – such as citizens, the police, schools, professionals, dating platforms and the government – can contribute to improving the approach. The following question is central:

‘In what ways are dating sites and dating apps used to commit sex offences?’

In relation to this question, the following sub-questions have been formulated:

– What are the background characteristics of the perpetrators?

– What are the background characteristics of the victims?

– What is the modus operandi of the perpetrators?

– What prevention, assistance and repression measures have already been taken?

– Which (new) forms of approach and parties could potentially contribute to the

preventive, curative and repressive approach to sex offences via dating sites and

datingapps?

The extent of the phenomenon proves difficult to determine. For example, the police do not distinguish in their registration between sex offences in which the contact between the offender and the victim was established through a dating site or app and other sex offences. Nine online and physical sex offences were found in ‘Mismatch’: unwanted sexting, revenge porn, financial sextortion, sexual sextortion, grooming, sexual abuse, sexual exploitation, sexual assault and rape. Whereas women are more often the victims, men are more often the perpetrators. Not all perpetrators consciously create a dating profile to commit a sex offence. For the ”deliberate offender group”, offenders take the opportunity to be anonymous online. They do this by including less personal information on the dating profile or pretending to be someone else. The ”conscious offender group” is mainly guilty of online sex offences, unwanted sexting, revenge porn, and financial and sexual sextortion.

One of the most important conclusions of this research is that there is a ”deliberate offender group” that is mainly guilty of online sex offences such as unwanted sexting, revenge porn, and financial and sexual sextortion. . They use the possibility of being anonymous online to a greater or lesser extent, namely by stating less personal information or by pretending to be someone else.

Afsluitend

Gebruikers van datingapps worden dus nog onvoldoende beschermd tegen gedragingen die leiden tot online en fysieke zedendelicten. Er zijn preventie- en lesprogramma’s ontwikkeld, maar deze richten deze zich met name op het weerbaar maken tegen slachtofferschap. Dit kan victim blaming versterken. De focus zou meer moeten liggen op het voorkomen van daderschap door normen en waarden over hoe je je online gedraagt bij te brengen, bijvoorbeeld als verplicht onderdeel van het onderwijscurriculum op basis- en middelbare scholen.

Dit zal dan met name effect hebben op de ‘’onbewuste dadergroep’’; voor de ‘’bewuste dadergroep’’ is het inzetten op signalering, opsporing en behandelingen meer van belang. Daarnaast kunnen professionals zoals jongerenwerkers voorlichting krijgen over dit fenomeen en instructies krijgen hoe zij kunnen bijdragen aan het voorkomen hiervan. Tot slot kunnen datingplatforms meer doen om slachtofferschap te voorkomen door gebruikers meer uit de anonimiteit te halen. 

Ten slotte, ook interessant is dit recent verschenen rapport Reporting of dating app facilitated sexual violence to the police: Victim-survivor experiences and outcomes: https://www.aic.gov.au/publications/tandi/tandi662