Inleiding en context
Goede morgen beste mensen, het is vandaag dinsdag 13 juni 2023. Nederland als subtropisch paradijs begint inmiddels aardig te wennen. Daarom eerst een warm liedje om de dag mee te beginnen: https://www.youtube.com/watch?v=yj5WvpkYHz0 Vandaag als ´kennisparel´ een nieuwe editie van het EU Justice Scoreboard. Het betreft en vergelijkende studie binnen de EU-lidstaten naar de doeltreffendheid van de rechtsstelsels. Die doeltreffendheid is essentieel voor de toepassing en handhaving van het EU-recht en het functioneren van de rechtsstaat en andere zaken waarden waarop de EU is gegrondvest.
Daarnaast zijn effectieve rechtsstelsels essentieel voor het wederzijds vertrouwen en voor het verbeteren van het investeringsklimaat en de duurzaamheid van groei op lange termijn. Dit is de reden waarom het verbeteren van de efficiëntie, kwaliteit en onafhankelijkheid van nationale rechtsstelsels één van de prioriteiten binnen de EU is. Er is namelijk een sterk verband tussen doeltreffende rechtsstelsels en het ondernemingsklimaat van de lidstaten. Investeren in de juridische infrastructuur is dus goed voor de concurrentiepositie en de economische positie van lidstaten.
Goed werkende en volledig onafhankelijke rechtsstelsels hebben een positief effect op investeringen en zijn daarom essentieel voor de bescherming van investeringen die bijdragen aan de productiviteit en het concurrentievermogen. Ze zijn ook belangrijk voor het waarborgen van een effectieve grensoverschrijdende handhaving van contracten, administratieve besluiten en geschillenbeslechting en essentieel voor de werking van de interne markt. Bijgesloten ´kennisparel´ biedt inzicht en overzicht hoe de verschillende lidstaten het doen waar het effectieve rechtsstelsels betreft.
Het EU-scorebord voor justitie werd in 2013 voor het eerste gepubliceerd. Het wordt onder meer door de Commissie gebruikt om de justitiële hervormingen in de lidstaten te monitoren en is één van de instrumenten in de zogenaamde rechtsstaattoolbox van de EU. Het scorebord richt zich op de drie belangrijkste elementen van een doeltreffend rechtsstelsel: Efficiëntie: indicatoren over de duur van de procedures, het afhandelingspercentage en het aantal aanhangige zaken; Kwaliteit: indicatoren over toegankelijkheid (zoals rechtsbijstand en gerechtskosten), opleiding, budget en salarissen van rechters en openbare aanklagers, human resources en digitalisering; Onafhankelijkheid: indicatoren over de gepercipieerde rechterlijke onafhankelijkheid bij het grote publiek en bedrijven, en over waarborgen met betrekking tot rechters en het functioneren van nationale openbare aanklagers.
Bron
European Commission (June 2023). EU Justice Scoreboard: 2023 Edition. Luxembourg: Publications Office of the European Union, 66 pp. https://commission.europa.eu/document/db44e228-db4e-43f5-99ce-17ca3f2f2933_en
Summary
The European Commission has published the eleventh edition of the EU Justice Scoreboard, an annual overview providing comparative data on the efficiency, quality, and independence of justice systems among the EU Member States. This year’s Scoreboard includes figures on 16 new areas, for example, on how national authorities are dealing with corruption, on the length of proceedings related to bribery cases, and on specific arrangements facilitating equal access to justice for older persons, victims of gender-based and domestic violence, and persons generally at risk of discrimination. The 2023 edition also includes, for the first time, specific figures on the salaries of judges and prosecutors, on the appointment of Supreme Court Presidents and Prosecutors General, and on the highest instances exercising constitutional jurisdictions, among others.
Key findings of the 2023 EU Justice Scoreboard:
- Challenges persist on perception of judicial independence: A Eurobarometer survey among the general public shows that, since 2016, the general public’s perception of judicial independence has improved in 15 Member States. Compared to last year, the perception has improved in 12 Member States and at the same time decreased or remained stable in 12 Member States. In a few Member States, the level of perceived independence remains particularly low. Amongst companies, another Eurobarometer survey shows the perception of independence has improved in 12 Member States compared to 2016. However, compared to last year, the companies’ perception of independence decreased in 13 Member States.
- An insight into the fight against corruption: in 12 Member States bribery cases in criminal courts are resolved within a year, while in the remaining 5 where data are available, the proceedings could last up to about 4 years. The 2023 Scoreboard also presents a comparative view of the powers and appointment of the specialised bodies dealing with the prevention of corruption. It also presents a first overview of police and prosecution bodies specialised in the fight against corruption, as well as the appointment procedures for the heads of prosecutor’s offices specialised in dealing with corruption.
- Continued room for improvement in the digitalisation of justice systems: Only eight Member States have procedural rules, which allow fully or mostly for the use of distance communication and for the admissibility of evidence in digital format only. In 19 Member States, this is possible only in a limited number of situations, such as for certain court users (e.g. parties), but not for all of them (court experts). Moreover, the findings of this year’s edition reveal that, with two exceptions, courts and prosecution services in Member States still do not fully use digital technology up to the potential allowed by their procedural rules.
- Varying degrees of accessibility to justice for people at risk of discrimination and older persons, as well as for victims of gender-based and domestic violence: 17 Member States provide information on the rights of persons at risk of discrimination and 22 provide easy physical access to court buildings. Additionally, nine Member States took steps to make legal aid more accessible for older people. As regards victims of gender-based and domestic violence, in 12 Member States, all mapped safeguards are in place, including online access to specific information that is relevant to this group, special protection for victims and witnesses, support during judicial proceedings by non-governmental organisation or equality bodies or specific dedicated training for judges. However, nearly a quarter of Member States do not provide online access to relevant information about gender-based violence and victims’ rights.
The information contained in the EU Justice Scoreboard contributes to the monitoring carried out within the framework of the European Semester, and the Annual Rule of Law Cycle – the findings will feed into the Commission’s 2023 Rule of Law Report. The 2023 EU Justice Scoreboard has been further developed to address the need for additional comparative information (such as a new figure on annual salaries of judges and prosecutors and on bodies involved in the fight against corruption), identified during the preparation of the 2023 Rule of Law Report. The Scoreboard’s data are also used for the monitoring of the National Recovery and Resilience Plans.
Afsluitend
Een prima jaarlijkse vergelijkende studie die een beeld geeft over het functioneren van de verschillende rechtsstelsels binnen de EU. Efficiëntie, kwaliteit en onafhankelijkheid zijn de kernwoorden binnen de uitgevoerde analyses. Nederland scoort goed met zijn instituties. Het goed functioneren van de Juridische Infrastructuur (wetgeving, rechtshandhaving en rechtspraak) draagt in belangrijke mate bij aan de toppositie die Nederland inneemt van de meest concurrerende economieën ter wereld. De juridische infrastructuur speelt een cruciale rol in het maatschappelijk en handelsverkeer. Er bestaat een duidelijk verband tussen een goed functionerende rechtsstaat en de welvaart van een land.
De Nederlandse rechtsstaat doet het vanuit een internationaal perspectief goed, zeker wanneer we de beschikbare benchmarkstudies bekijken op Europees en internationaal niveau. Vanuit internationaal perspectief doen de rechtspraak, politie, en slachtofferhulp het goed. Ook binnen het civiele rechtsdomein blijkt dat het geval. Internationaal ziet de mate van tevredenheid en vertrouwen in de instituties er goed uit. Internationaal behoort Nederland vaak tot de beste leerlingen van de klas. En dat is goed nieuws. De geïnteresseerde lezers verwijs ik nog naar deze bronnen:
The 2023 EU Justice Scoreboard
The EU Justice Scoreboard factsheet
The 2023 EU Justice Scoreboard quantitative data factsheet
Flash Eurobarometer. Perceived independence of the national justice systems in the EU among the general public