Inleiding en context

Goede morgen allemaal, het is vandaag donderdag 22 juni 2023. Eerst een passend liedje bij het onderwerp van de ´kennisparel´ van vandaag: https://www.youtube.com/watch?v=2HjY5pY2oDo Verleden week verscheen bij het European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA) het jaarlijkse European Drug Report. Als ´kennisparel´ heb ik de Nederlandstalige samenvatting van het rapport bijgesloten. De link vermeld bij de hieronder vermelde bron geeft toegang tot een veelheid van onderwerpen die in het jaarlijks rapport wordt beschreven. Ik raad iedereen aan die direct of indirect met drugsbeleid of de aanpak van drugs te maken heeft om kennis te nemen van het rapport. Een betere bron bestaat m.i. niet, het EMCDDA heeft een lange traditie met het verzamelen van vergelijkende statistieken over trends in drugsgebruik en drugsproductie. Waar mogelijk wordt een duiding gegeven van de beschreven trends. Het rapport biedt het meest recente overzicht van de drugssituatie in Europa en gaat in op de belangrijkste trends en nieuwe bedreigingen.

Alle soorten drugs zijn nog steeds in grote hoeveelheden verkrijgbaar, terwijl de omvang en complexiteit van de illegale drugsproductie in Europa blijft toenemen. Mensen die drugs gebruiken krijgen inmiddels te maken met een breder scala aan psychoactieve middelen, die vaak zeer krachtig en zuiver zijn. Omdat de verschillende middelen soms worden verkocht als poeders of pillen die er hetzelfde uitzien, weten consumenten vaak niet wat ze innemen. In het rapport wordt gewezen op de noodzaak van doeltreffende strategieën om risico’s te communiceren om zo consumenten te waarschuwen voor de schadelijke gezondheidsgevolgen van nieuwe stoffen, wisselwerkingen tussen drugs en zeer krachtige producten.

De analyse heeft betrekking op een breed scala aan illegale drugs, van opioïden en stimulerende middelen tot nieuwe cannabisproducten en dissociatieve drugs (bijv. ketamine). Het rapport bevat ook een update over nieuwe psychoactieve stoffen (NPS), die een bedreiging voor de volksgezondheid in Europa blijven vormen. In 2022 werden 41 nieuwe drugs voor het eerst gemeld via het EU-systeem voor vroegtijdige waarschuwing (EWS), waarmee het totale aantal door het EMCDDAgemonitorde NPS op 930 uitkwam.

Bron

European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (June 2023). European Drug Report 2023: Trends and Developments. Lisbon: European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, various pages. https://www.emcdda.europa.eu/publications/european-drug-report/2023_en en voor de bijbehorende statistische overzichten: https://www.emcdda.europa.eu/data/stats2023_en

Summary

The European Drug Report 2023: Trends and Developments presents the EMCDDA’s latest analysis of the drug situation in Europe. Focusing on illicit drug use, related harms and drug supply, the report contains a comprehensive set of national data across these themes and key harm-reduction interventions. This report is based on information provided to the EMCDDA by the EU Member States, the candidate country Türkiye, and Norway, in an annual reporting process. The purpose of the current report is to provide an overview and summary of the European drug situation up to the end of 2022. All grouping, aggregates and labels therefore reflect the situation based on the available data in 2022 in respect to the composition of the European Union and the countries participating in EMCDDA reporting exercises. However, not all data will cover the full period. Due to the time needed to compile and submit data, many of the annual national data sets included here are from the reference year January to December 2021. Analysis of trends is based only on those countries providing sufficient data to describe changes over the period specified.

The reader should also be aware that monitoring patterns and trends in a hidden and stigmatised behaviour like drug use is both practically and methodologically challenging. For this reason, multiple sources of data are used for the purposes of analysis in this report. Although considerable improvements can be noted, both nationally and in respect to what is possible to achieve in a European level analysis, the methodological difficulties in this area must be acknowledged. Caution is therefore required in interpretation, in particular when countries are compared on any single measure. Caveats relating to the data are to be found in the online Statistical Bulletin, which contains detailed information on methodology, qualifications on analysis and comments on the limitations in the information set available. Information is also available there on the methods and data used for European level estimates, where interpolation may be used.

A key message from the 2023 European Drug Report analysis is that the impact of the use of illicit drugs is now seen almost everywhere in our society. Almost everything with psychoactive properties has the potential to be used as a drug. This means that everyone, whether directly or indirectly, can be affected by illicit drug use and the problems associated with it.

Today, drug issues have an impact almost everywhere. Domestically, they are manifest in and exacerbate other complex policy problems, such as homelessness, the management of psychiatric disorders, and youth criminality. We are also observing greater levels of violence and corruption driven by the drug market in some countries. Internationally, drug problems are growing in many low- and middle-income countries, undermining governance and development and adding to the already considerable public health and security challenges many countries face.

Increasingly, we are observing that almost everything with psychoactive properties can appear on the drug market, often mislabelled or in mixtures, leaving consumers potentially unaware of what they are using, increasing health risks and creating new law enforcement and regulatory challenges.

The impact of the developments we are seeing means that everyone is in some way likely to be impacted by illicit drug use, the operation of the drug market and the problems associated with it. Directly, we see this in those who develop problems and need treatment or other services. Indirectly, we see it in the recruitment into criminality of vulnerable young people, the strain on health budgets and the social costs for communities that feel unsafe or where institutions or businesses are undermined by corruption or criminal practices.

Afsluitend

Het European Drug Report is een essentiële bron om strategisch inzicht te krijgen in de Europese drugssituatie en de gevolgen daarvan voor de volksgezondheid en de veiligheid. Het is een ´must read´. In Nederland speelt in het bijzonder de georganiseerde misdaad een cruciale rol bij de doorvoer van cocaïne. De handel in grote hoeveelheden cocaïne via Europese zeehavens in containers zorgt ervoor dat deze drug tegenwoordig in grote hoeveelheden beschikbaar is. Er bestaat bezorgdheid over het feit dat deze situatie kan bijdragen aan een toenemend cocaïnegebruik, gezondheidsschade en drugs gerelateerde georganiseerde misdaad.

In 2021 werd een recordhoeveelheid van 303 ton cocaïne in beslag genomen door de EU-lidstaten. België (96 ton), Nederland (72 ton) en Spanje (49 ton) waren goed voor bijna 75 % van de totale in beslag genomen hoeveelheid. Uit voorlopige gegevens voor 2022 blijkt dat de hoeveelheid cocaïne die in Antwerpen, de op één na grootste zeehaven van Europa, in beslag werd genomen, is gestegen van 91 ton in 2021 naar 110 ton. Er zijn aanwijzingen dat georganiseerde misdaadgroepen zich ook steeds vaker richten op kleinere havens in andere EU-landen en in landen die grenzen aan de EU. De illegale productie van cocaïne in de EU wordt ook steeds omvangrijker: in 2021 werden 34 cocaïnelaboratoria ontmanteld (23 in 2020), waaronder enkele grootschalige productielocaties.

Cocaïne is de meest gebruikte illegale stimulerende drug in Europa en werd het afgelopen jaar gebruikt door ongeveer 1,3 % (3,7 miljoen) van de Europese volwassenen (15-64 jaar). Het was de stof die het vaakst een rol speelde bij meldingen van acute vergiftiging op spoedeisende-hulpafdelingen van ziekenhuizen in 2021 (in 27 % van de gevallen). Er zijn ook aanwijzingen dat het injecteren van cocaïne en het gebruik van crack in sommige landen steeds vaker voorkomt bij gemarginaliseerde groepen, waardoor meer maatregelen moeten worden genomen om de schadelijke gevolgen ervan te beperken.

De prevalentie van het gebruik van cocaïne gedurende een jaar onder de leeftijdsgroep van 15 tot 64 jaar is in Nederland 2.5 en daarmee het meest omvangrijk in Europa: https://www.emcdda.europa.eu/data/stats2023/gps_en Nederlanders zijn kampioen cocaïnegebruik, een ´bijzondere´ positie lijkt mij. De doorvoer van cocaïne is het verdienmodel voor de georganiseerde misdaad in Nederland: de drugsindustrie is in Nederland nog steeds koning. Dus dat snuiven en ´basen´ van cocaïne heeft een rouwrandje, lees de krantenkoppen maar. 

Ten slotte, eergisteren verscheen deze analyse, Recreational use of cannabis: Laws and policies in selected EU Member States: https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2023/749792/EPRS_BRI(2023)749792_EN.pdf Ik maak daar nog wel een apart ´kennispareltje´ van. Fijne dag verder, met of zonder cocaïne.