Inleiding en context

Goede morgen beste mensen, het is vandaag maandag 6 november 2023. Ik begin met een rustig en mooi liedje: https://www.youtube.com/watch?v=rTVjnBo96Ug Vandaag als bijgesloten ´kennisparel´ een systematisch overzicht waarin een oordeel wordt gegeven over de mate van effectiviteit van hulpverleningsprogramma´s gericht op slachtoffers van mensenhandel. Mensenhandel wordt inmiddels algemeen erkend als een mondiaal probleem voor de (geestelijke) volksgezondheid van de slachtoffers daarvan. De gehanteerde volksgezondheidsaanpak daarvan berust op het definiëren van het probleem, het identificeren van risico- en beschermende factoren en het ontwikkelen van effectieve interventiestrategieën voor slachtoffers van mensenhandel.

Deze focus legt de nadruk op preventiemaatregelen en interventies die gericht zijn op het mentale en fysieke welzijn van slachtoffers van mensenhandel. De verleende hulpverleningsmodaliteiten voor slachtoffers van mensenhandel moet uiteraard verder gaan dan de vervolging en bestraffing van de daders. Het moet ook kennis opleveren van op evidentie gebaseerde interventies die tegemoetkomen aan de door slachtoffers gedefinieerde acute en lange termijnbehoeften. Anders gezegd: slachtoffers van mensenhandel, in onevenredige mate kinderen en vrouwen, hebben recht op de best beschikbare interventies. Volgens het internationaal recht vindt mensenhandel plaats wanneer een mensenhandelaar een persoon dwingt om arbeid of diensten te verlenen of zich bezig te houden met commerciële seks of prostitutie door middel van geweld, fraude, dwang, ontvoering, bedrog of machtsmisbruik over iemand in een kwetsbare positie.

Bijgesloten ´kennisparel´ heeft tot doel de effectiviteit van de beschikbare interventies voor slachtoffers van mensenhandel te beoordelen door middel van een systematische review van de literatuur en meta-analyse. Bovendien probeert deze studie de effectiviteit van geïncludeerde interventiestudies op individuele en categorische uitkomsten te meten door middel van statistische analyse van effectgroottes en gewogen gemiddelde effectgroottes. Dit om pragmatische (werkbare) implicaties voor hulpverleningsinterventies te identificeren.

Bron

Schroeder, Elyssa, Hui Yi, David Okech, Claire Bolton, Lydia Aletraris & Anna Cody (October 2023). Do Social Service Interventions for Human Trafficking Survivors Work? A Systematic Review and Meta-Analysis. Trauma, Violence, & Abuse, 28 October, pp. 1-16. https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/15248380231204885

Summary

Human trafficking leaves victims with long-term social, psychological, and health effects. Research in this area is still nascent, and there are limited studies that show the effectiveness of existing services for survivors. This study fills the gaps in knowledge of the effectiveness of existing programs through a comprehensive systematic review and meta-analysis. Inclusion and exclusion criteria retained 15 studies using the preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses method, containing 16 populations.

Included studies examined programs and/or interventions providing direct services to human trafficking survivors using quantitative pre- and post-intervention measurements published from January 2010 to June 2022. Outcomes among survivors were grouped into five categories: (a) mental health, (b) physical health, (c) social support or social behavior, (d) personal development, and (e) other. Roughly half (n = 31, 51.66%) of the outcomes across the 15 studies were statistically significant.

Most measured constructs showed a moderate effect size (E.S.; n = 31, 51.67%). In all, 21 constructs (27.91%) met high E.S. levels, and eight (13.33%) met the criteria for a low-level effect. Analyzing different intervention types, physical-based interventions represented the smallest subset and the largest mean effect size (n = 5, g = 1.632, 95% CI [0.608, 2.655]) followed by standardized therapy (n = 23, g = 1.111, 95% CI [0.624, 1.599]), wrap-around services (n = 14, g = 0.594, 95% CI [0.241, 0.947]), and peer and support group modalities (n = 18, g = 0.440, 95% CI [0.310, 0.571]).

A meta-regression showed that non-U.S.-based interventions were significantly more effective than U.S.-based interventions (z = −2.25, p = 0.025). While only 15 studies contributed to this analysis, the current study ushered in new avenues regarding future research, policies, and practice in services for survivors of human trafficking. Notwithstanding the limitations of this study, the meta-analysis has important recommendations for future research, policy, and practice. There is a need for practitioner, researcher, and program development collaboration to assess the effectiveness of programs for trafficking survivors. Without evidence-informed programs, it is impossible to know whether provided services offer the best available intervention or if they are causing harm or re-victimization to clients. Given the seriousness of the problem of trafficking and the amount of resources directed toward interventions, regular assessment of program effectiveness aligns with a public health approach focused on the human rights of survivors.

Afsluitend

De aanpak van mensenhandel is zowel nationaal als internationaal een ´hot topic´. Ook vanuit de wetenschap is er veel aandacht voor het fenomeen. De onschuldige bezoeker op Internet treft over het onderwerp tienduizenden publicaties aan die de laatste drie decennia zijn verschenen. Je kunt wel spreken van een ´wetenschappelijke mensenhandel industrie´. Van mensenhandel wordt gesproken wanneer mensen worden uitgebuit of onder dwang bepaalde dingen moeten doen waarvoor ze niet kiezen en waar andere mensen van profiteren. Het gaat bijvoorbeeld om: onder minimumloon laten werken via gedwongen arbeid, gedwongen criminaliteit of dwingen tot prostitutie. De uitbuiting kan samengaan met dwang, geweld, chantage en misleiding. In Nederland is mensenhandel één van de beleidsprioriteiten binnen justitie en politie.

Ook bij de aanpak van mensenhandel blijkt het lastig, zo niet onmogelijk te zijn om een antwoord te geven wat er daadwerkelijk werkt bij de aanpak daarvan. Wordt mensenhandel in omvang en ernst gereduceerd? We weten het niet. In feite geldt dat ook voor veel andere fenomenen binnen de georganiseerde misdaadmarkt. Vanwege het karakter van deze markt is het ook lastig om daar een antwoord op te geven. De georganiseerde misdaadmarkt kenmerkt zich door schimmigheid, geheimhouding, ondoordringbaarheid, fluïde karakter, aanpassingsvermogen en een dynamisch karakter. Dat maakt het lastig om uitspraken te doen over de effectiviteit van de aanpak.

Mensenhandel, het is en blijft een onaangenaam en ernstig probleem. Niet alleen in Nederland maar ook daarbuiten. Ondanks de inmiddels ruime aandacht die het fenomeen de afgelopen 25 jaar heeft gekregen blijft het een hardnekkig probleem. Eigenlijk weten we niet goed welke preventieve en repressieve aanpak werkt. Dat is een serieus probleem omdat ook hier alle zeilen bij moeten om slachtofferschap, psychische en materiële schade te voorkomen. Het is eigenlijk een dooddoener, maar zeker op het terrein van mensenhandel en de effectiviteit van de interventies die daarop zijn gericht is verder onderzoek noodzakelijk. Ten slotte verwijs ik de geïnteresseerde lezers naar dit recent verschenen systematische overzicht: ´Social schemas about human trafficking involving girls and women: A systematic review´: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1359178923000605?via%3DihubAllemaal prima kennis om kennis van te nemen.