Inleiding en context

Goede morgen allemaal op deze dinsdag 19 december 2023. Ik begin met een toepasselijk liedje bij het onderwerp van vandaag, spiking: https://www.youtube.com/watch?v=qyy02hkjbPQ Dik een jaar geleden doken er steeds meer verontrustende berichten op over spiking, waarbij drugs of alcohol gemengd worden in iemands drankje zonder hun toestemming of medeweten. Ook het fenomeen van ´needle spiking´ kreeg volop de aandacht in de media. Inmiddels is het stof wat neer gedwarreld en hoor je niet zo veel meer over spiking. Toch verwacht ik dat het onderwerp niet in de ijskast zal belanden en sluit ik als ´kennisparel´ een mooi overzicht bij rond de bestaande kennis over het fenomeen.

Bijgesloten ´kennisparel´ heeft tot doel om (1) vast te stellen welk bewijs er is voor het voorkomen (prevalentie) van spiking (bijv. naalden, drank) waarbij stoffen (bijv. drugs, alcohol) worden gebruikt als een daad op zichzelf, of om het plegen van een ander misdrijf te vergemakkelijken, en ( 2) te identificeren wat de motivaties zijn voor daders en binnen welke locaties spiking zich het meest voordoet. De belangrijkste bevindingen van het onderzoek zijn hieronder samengevat. Een belangrijke drijfveer voor de hernieuwde aandacht was aanvankelijk de bezorgdheid over het gebruik van naalden/injecties als modi operandi. In bijgesloten ´kennisparel´ zijn echter geen artikelen gevonden die verslag doen over de prevalentie van naaldprikken. Dit kan te wijten zijn aan het feit dat dit een nieuw fenomeen is en er wordt benadrukt dat robuust empirisch onderzoek nodig is om de prevalentie en aard van dit misdrijf te onderzoeken.

Bron

Burrell, Amy, Jessica Woodhams, Pippa, Gregory & Elizabeth Robinson (March 2023). Spiking, prevalence and motivation: A review of the literature. Birmingham University of Birmingham, 88 pp. https://www.researchgate.net/publication/373895390_Spiking_Prevalence_and_Motivation

Summary

Spiking is the covert administration of substances (e.g., drugs, alcohol) to another person without their knowledge or consent. This can be an act on its own or be followed by another offence (e.g., rape or robbery). This presentation outlines the findings of a literature review on the prevalence of, and motivations for, spiking. Drawing on literature from around the world, 87 papers were identified and reviewed. The overarching finding was that prevalence rates vary from less than 1% to 66% with the explanation for the differences most likely due to the diversity of datasets.

Papers were often framed from the perspective of the follow-on offence, meaning that spiking where no follow-on offence occurs is often missing from studies, so prevalence could be under-reported. It was also found that, despite media attention on the topic, there was little reference to needle spiking as a method of administration. Thus, there is scope for additional research on spiking, including how the act is committed. Motivations for spiking were mostly inferred from the follow-on offence, but other motivations, such as pranking and having fun, were also identified.

Additional findings identified contexts in which spiking occurs (e.g., nighttime economy, domestic, public transport) and that (perhaps surprisingly) so-called “date rape drugs” (such as GHB and Rohypnol) were rarely found in spiking cases. In fact, alcohol was the most commonly found substance indicating more attention needs to be paid to this type of spiking. Limitations centre on the caveats of datasets and testing (e.g., detection windows for drug tests) but also the complexities of making direct comparisons between papers.

There is also an overarching issue of how to reliably disentangle voluntary consumption of substances by victims (of crime) with involuntary administration (i.e., spiking). If an offence occurs due to vulnerability associated with intoxication, then, although still abhorrent, it would not be classed as a spiking incident. It is important we separate out perpetrators who use different modus operandi (i.e., targeting vulnerable people who are intoxicated versus proactive administration of substances) as different tactics might be needed to apprehend these offenders.

Afsluitend

Spiking is uiteraard een lastig fenomeen om daaromtrent de omvang en ernst vast te stellen. De overkoepelende bevinding van bijgesloten ´kennisparel´ is dan ook dat er meer gericht onderzoek nodig is om de prevalentie nauwkeurig in te schatten. Om de omvang van het probleem beter te begrijpen, moeten verschillende methoden van spiking – bijvoorbeeld injectie/naald, drank, voedsel – worden onderscheiden. Bovendien maakt dit overzicht duidelijk dat aanvullend onderzoek naar de motivatie van daders nodig is. Slechts twee artikelen rapporteerden over die motivaties vanuit het perspectief van de dader (één uit Australië en één uit de VS). Gezien de verschillen in cultuur kan het zijn dat deze motivaties zich niet vertalen in een andere culturele context en dus is aanvullend onderzoek van cruciaal belang om dit in meer detail te onderzoeken.

Ten slotte de Britse overheid heeft gisteren aangekondigd om het beleid rond spiking (drastisch) aan te passen ten opzichte van de huidige situatie: https://www.gov.uk/government/news/spiking-to-be-targeted-in-raft-of-new-measures Het nieuwe pakket omvat wijzigingen in de wetgeving, onderzoek naar zelftestkits, meer training voor horecapersoneel en betere voorlichting voor jongeren om het bewustzijn hierover te vergroten.

Het publieke bewustzijn over spiking wordt dus opgehoogd inclusief de boodschap dat daders tot maximaal tien jaar gevangenisstraf kunnen krijgen. Daarnaast stelt het Britse kabinet praktische maatregelen vast die erop gericht zijn het inzicht in het misdrijf te vergroten en de slachtoffers beter te ondersteunen. Er worden daartoe honderden extra trainingen aan deurpersoneel gegeven om potentiële daders op te sporen en te signaleren dat klanten het slachtoffer zijn geworden. Ook wordt een investering gedaan om testkits beschikbaar te stellen op locaties om de politie te ondersteunen om in realtime te detecteren of er met iemands drankje is geknoeid. Voor een uitgebreid overzicht van deze voornemens verwijs ik de geïnteresseerde ´kennisparelontvangers´ graag naar dit document: https://assets.publishing.service.gov.uk/media/657c867683ba380013e1b669/2023.12.12+Spiking+-+Statutory+report.pdf