Inleiding en context

Goede morgen allemaal op deze woensdag 28 februari 2024. Morgen alweer bijna een nieuwe maand. Ik begin met een toepasselijk wat ruw liedje bij de ´kennisparel´ van vandaag: https://www.youtube.com/watch?v=ASXHef4RzuM Politici over de hele wereld, ook in Nederland, maken steeds meer melding van een significante en stijgende trend van onlinebedreigingen. Dit onlinemisbruik en bedreigingen heeft onder meer tot gevolg dat ze een negatief effect hebben op politieke participatie. Dat is vanuit het perspectief en belang van een solide rechtsstaat een zorgelijke ontwikkeling.

Bijgesloten ´kennisparel´ analyseert de verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke Nederlandse politici betreffende onlinebedreigingen ontvangen op X (voorheen Twitter). Daarbij wordt nader ingegaan op de mogelijke extra impact van een etnische minderheidsstatus. Alle tweets gericht aan partijleiders gedurende het gehele jaar 2022 zijn verzameld. Het effect van geslacht en etnische minderheidsstatus werd geschat voor zes verschillende typen van onlinemisbruik: namelijk toxiciteit, ernstige toxiciteit, identiteitsaanvallen, godslastering en beledigingen en bedreigingen. Tegen de verwachting in scoorden tweets gericht op mannelijke politici hoger op alle vormen van misbruik.

Er zijn significante verschillen gevonden tussen geslacht en etnische minderheidsstatus. Tweets gericht op vrouwelijke politici uit etnische minderheden scoorden hoger op ernstige toxiciteit, identiteitsaanvallen en godslastering. Het blijkt dat dat vrouwelijke politici uit etnische minderheden het hoogste niveau van bedreigingen te verduren kregen vergeleken met alle onderscheiden groepen. Gezien het feit dat onlinemisbruik en bedreigingen een negatief effect hebben op de politieke participatie en loopbaan zijn deze resultaten bijzonder zorgwekkend. Zeker binnen een democratisch bestel zoals wij dat in Nederland hebben.

En hoewel niet kan worden vastgesteld dat dergelijke bedreigingen tot daadwerkelijk fysiek geweld kunnen leiden, zijn de louter prevalentie en aard van misbruik in het online domein naar verluidt al voldoende om vrouwen te doen vertrekken of niet deel te nemen aan de politieke arena. Daarom is het belangrijk dat de omvang, ernst en trends van deze bedreigingen aan het adres van politici blijvend de aandacht krijgen, zowel vanuit preventief als repressief oogpunt.

Bron

Vegt, Isabelle van der (February 2024). Gender differences in online abuse: The case of Dutch politicians. Crime Science, 26 February, pp. 1-15. https://crimesciencejournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s40163-024-00203-z

Summary

Online abuse and threats towards politicians have become a significant concern in the Netherlands, like in many other countries across the world. This paper analyses gender differences in abuse received by Dutch politicians on X (formerly Twitter), while taking into account the possible additional impact of ethnic minority status. All tweets directed at party leaders throughout the entire year of 2022 were collected. The effect of gender and ethnic minority status were estimated for six different linguistic measures of abuse, namely, toxicity, severe toxicity, identity attacks, profanity, insults, and threats.

Contrary to expectations, tweets directed at male politicians scored higher on all forms of abuse. Significant interaction effects between gender and ethnic minority status were found for a number of abuse measures. Tweets directed at ethnic minority female politicians scored higher on severe toxicity, identity attacks, and profanity, compared to those directed at ethnic majority female politicians. Importantly, female ethnic minority politicians received the highest levels of threats compared to all groups. Given that online abuse and threats are reported to have a negative effect on political participation and retention, these results are particularly worrying.

Afsluitend

Een bijzondere ´kennisparel´ naar mijn mening. Deze bedreigingen aan het adres van gekozen politici kunnen worden gezien in een breder kader van slachtofferschap van werknemers met een publieke taak. Dat onderwerp heeft de afgelopen jaren zowel beleidsmatig als in de beroepspraktijk veel aandacht gekregen. Agressie en geweld tegen medewerkers met een publieke taak is ingrijpend voor het slachtoffer, familie en collega’s. Bovendien ondermijnt deze vorm van agressie het functioneren van de overheid. Op 31 maart 2021 werd het startschot gegeven voor de instelling van een zogenaamde Taskforce Onze hulpverleners veilig. De taken, ambities en uitgangspunten van deze taskforce zijn hier te raadplegen: https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-justitie-en-veiligheid/nieuws/2021/03/31/startschot-taskforce-onze-hulpverleners-veilig

Ik vind dit Zweedse initiatief wel mooi, in Zweden wordt sinds 2012 een landelijke slachtofferenquête gehouden onder gekozen volksvertegenwoordigers: https://bra.se/bra-in-english/home/publications/archive/publications/2023-11-16-the-politicians-safety-survey-2023.html De moeite waard om kennis van te nemen. Ten slotte, kijk ook eens naar de presentatie die ik verleden jaar gaf over het onderwerp slachtofferschap van werknemers: https://www.researchgate.net/publication/359768909_Slachtofferschap_van_werknemers_met_een_publieke_taak_Observaties_en_suggesties Allemaal kennis om slachtofferschap te voorkomen, ook onder politici.