Inleiding en context

Goede morgen beste mensen, het is vandaag maandag 8 april 2024. Ik begin met één van mijn favoriete nummers van The Doors: https://www.youtube.com/watch?v=yj5WvpkYHz0 Beter wordt het niet. Maar nu naar de ´kennisparel´ van vandaag en dat is er één van Nederlandse bodem.  ´Avocado’s en houtkap: criminelen infiltreren vaker in legale markten´ kopte de NOS op 4 april jl.: https://nos.nl/artikel/2515419-avocado-s-en-houtkap-criminelen-infiltreren-vaker-in-legale-markten Criminelen gebruiken voor hun illegale praktijken steeds vaker de wereld van de legale handel. Dat meldt Politie & Wetenschap van de Politieacademie: https://www.politieenwetenschap.nl/

De onderzoekers keken met name naar de handel in bijvoorbeeld avocado’s en de houtindustrie. De producten komen vaak ook in Nederland terecht. Politie en justitie zien de laatste tijd veel aanwijzingen voor deze criminele verdringing, zoals de ontwikkeling ook wel wordt genoemd. Criminelen dringen langzaam de handelsgebieden binnen en verdienen geld met legale producten, maar op een illegale manier. Dat doen ze onder meer door de wet- en regelgeving te overtreden.  De integriteit van de samenleving is dan in het geding, waarbij de directe leefomgeving van inwoners wordt bedreigd. Dat geldt vooral wanneer de legale en illegale markten sterk verweven met elkaar zijn. De grenzen tussen legaal gebruik en misbruik van diensten en voorzieningen kunnen hier flinterdun zijn. Uiteindelijk draait de maatschappij (inwoners, overheid en bedrijfsleven) op voor de directe en indirecte financiële en emotionele schade.

Bron

Bervoets, Eric, Mirjam Corsel, Tim Boekhout van Solinge & Sabine Hellemons (april 2024). Goed-fout: Criminele verdringing in legale ketens, een verkennend onderzoek met voorbeelden uit de hout- afval en fruitketen. Den Haag: SDU BV, 179 pp. Serie: Politiewetenschap, no. 131. https://www.politieenwetenschap.nl/publicatie/politiewetenschap/2024/goed-fout-398

Summary

This study focuses on entrepreneurs, criminal or otherwise, who see opportunities to make money without being too concerned about laws and regulations with a major impact on people and the environment, and who often exploit vulnerabilities in business models and production chains (networks). This study therefore operates at the interface of (green) criminology and economics.

Questions are:

Police and judicial authorities see evidence in the economy of the takeover of legal trade by criminals and fraudsters. This displacement can involve both organised crime, white-collar crime or the merging of legal entrepreneurs and criminals because of a ‘lucrative earning model’. Taking over legal business goes far beyond money laundering, because in displacement, the aim of criminals is to make money from legal products and services. Only by not caring about laws and regulations. This is according to a study commissioned by the Police and Science programme published today. This research is an initial exploration of the concept of displacement, partly to see what it adds to the scientific and social debate on organised crime. To this end, it looked at case histories in the timber industry (the timber and forest products industry), the world of recycling and the import and growing of fruit.

Like legal entrepreneurs, criminals like to tap into new markets. Where there is a demand, there is a way. Criminals break rules in order to sell legal products or services. In doing so, they push legal parties out of the market. The displacement also leads to serious environmental disruption and human rights violations. The study covers criminal involvement in avocado trade, tropical hardwood and waste surpluses (e.g. plastic and surplus wind turbine blades). For the examples from the timber sector, extensive discussions were also held with Amazonian residents.

Criminal displacement generally thrives in a context where illegal or irresponsible enterprise provides solutions to market problems. In such a case, several actors often benefit from ‘creative entrepreneurship’. Critical questions are then less likely to be raised. When money is involved in a market with a good image, this market is more vulnerable to criminals and fraudsters trying to get a piece of the lucrative trade. This can happen in many ways, such as extortion, investment fraud and money laundering.

The phenomenon of criminal displacement requires criminologists, policymakers and police officers to look at organised crime in a different way. For instance, by looking at this phenomena with a broad perspective and not only looking at criminality. Because far from all behaviour that contributes to – often serious – disruption of the economy and environment via criminal displacement is strictly speaking (already) punishable by law.

One of the authors says: ‘What helps is the shift observed in this study from civil law agreements (soft law) to criminal law (hard law), especially in the European Union. This is partly influenced by today’s different view of serious environmental crime and also human rights violations. Companies do what they do and that is make sales. Although they increasingly seek environmental and human rights protection and emphasise chain responsibility, they also say government action is desirable: more enforcement and hard law.’

Afsluitend

Een belangrijk inzicht bij de (preventieve) aanpak van de georganiseerde misdaad in Nederland is het gegeven dat het fenomeen deels bestaat niet ondanks maar dankzij de wet- en regelgeving van de overheid: https://www.researchgate.net/publication/370996344_Geen_kansen_bieden_aan_georganiseerde_criminaliteit_Onbedoelde_criminogene_effecten_van_overheidsbeleid De georganiseerde misdaad kan op een bedrijfsmatige manier benaderd worden. Om te kunnen opereren op de illegale markt is het vaak noodzakelijk om gebruik te maken van aanwezige diensten van de legale markt (distributie, financiële handelingen, huisvesting, vergunningstelsels).

Ook kunnen overheden onbewust illegale activiteiten faciliteren door regelgeving (accijnzen, subsidieregels, strikte regels voor productie). Uit het beschikbare empirische onderzoek blijkt dat criminele groeperingen daadwerkelijk gebruik maken van legale maatschappelijke structuren. Bijgesloten ´kennisparel´ bevestigt dit beeld. Ook kunnen illegale activiteiten vaak niet plaats vinden zonder hulp van personen of organisaties die bereid zijn diensten aan te bieden.

De ontstane criminele gelegenheidsstructuur wordt vooral veroorzaakt door de dynamiek tussen de vraag en het aanbod van (illegale) goederen en diensten. Vooral bij zeer gewilde producten en daarmee een omvangrijk volume zijn deze markten zeer winstgevend. Hierdoor ontstaat vooral een georganiseerde criminele gelegenheidsstructuur. Gezien het massale karakter dat kenmerkend is voor deze markten is het voor de criminele deelnemers binnen deze markten een noodzaak om te beschikken over een goede logistieke infrastructuur. Vooral in Nederland biedt de legale infrastructuur (wegen, water, havens, vliegvelden, open grenzen, treinverkeer, goederenvervoer) een prima gelegenheidsstructuur voor de criminele gelegenheidsstructuur.

Een kenmerk van dergelijke markten is de noodzaak om vooral het vervoer en transport van de illegale goederen goed te kunnen regelen. Mobiliteit en criminaliteit gaan vaak hand in hand. Ook een soepele verdeling en afzet van illegale goederen is een belangrijke voorwaarde om goed te kunnen functioneren. Criminele adaptieve netwerken en nodale punten zijn onmisbaar om de criminele bedrijfsvoering goed vorm te geven. Kortom, verboden markten zijn lucratieve criminele markten. Een actief optredende overheid om een verbod te bewerkstelligen zal regel overschrijdend gedrag van inwoners en organisaties in de hand werken. Ook hier geldt dat vroegtijdig preventief ingrijpen en het frustreren van de logistieke keten een juiste strategie is: https://www.researchgate.net/publication/338999955_Preventieve_en_bestuurlijke_aanpak_van_georganiseerde_criminaliteit_in_Nederland_Een_multidimensionale_aanpak

Ook binnen deze markten kan een groot scala aan preventieve maatregelen en interventies worden toegepast. Hier liggen dus preventieve mogelijkheden om de (gepercipieerde) pakkans, tijdinvestering en moeilijkheidsgraad die nodig is om vormen van georganiseerde misdaad uit te voeren te vergroten. Ten slotte verwijs ik de geïnteresseerde lezers naar dit overzicht van verschenen ´kennisparels´ over verschillende aspecten van georganiseerde misdaad: https://www.researchgate.net/publication/360773928_Georganiseerde_Misdaad_Kennisparels_2020-2023_Een_overzicht_van_op_evidentie_gebaseerde_inzichten_rond_georganiseerde_misdaad Een fijne werkweek allemaal.