Inleiding
´It is easier to change places than people´ (Ronald V. Clarke, 1978). Goede morgen beste mensen op deze maandag 19 augustus 2024. Ik begin met een liedje waaruit duidelijk wordt dat misdaad niet loont: https://www.youtube.com/watch?v=zGG2YHZ9PG8 De quote waarmee ik deze ´kennisparel´ begin geeft in essentie de inhoud weer van die parel. Er gaat veel meer preventief effect uit van een goede beveiliging door middel van technische en sociale maatregelen en aanpassingen in de bebouwde omgeving dan van een directe beïnvloeding in de persoonlijkheid of levenssfeer van de (potentiële) dader. Het gaat er dus om zo min mogelijk gelegenheden te bieden voor criminaliteit en daarmee mensen niet in de verleiding te brengen om delicten te plegen. Er is dus sprake van een indirecte gedragsbeïnvloeding. Het is eigenlijk simpel: één van de basisuitgangspunten bij situationele criminaliteitspreventie is dat de gelegenheid de dader maakt: https://www.researchgate.net/publication/287935583_Successful_Situational_Crime_Prevention_Evidence_based_examples
De ´kennisparel´ van vandaag gaat over een favoriet onderwerp van mij: Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED). In het Nederlands ook wel bekend onder het concept van gebouwde omgeving en criminaliteitspreventie of Veilig Ontwerp en Beheer. Uit de beschikbare evaluatiestudies blijkt dat dit concept een succesvolle strategie is binnen het concept van criminaliteitspreventie. CPTED is een multidisciplinaire aanpak om crimineel gedrag te beperken door het hele spectrum aan mogelijke maatregelen die zich bevinden op het vlak van ontwerp en beheer. CPTED-strategieën zijn gebaseerd op de mogelijkheid om de beslissing van de dader, vooráfgaand aan zijn criminele daad, te beïnvloeden. De meeste toepassingen van CPTED vinden plaats in de gebouwde omgeving.
CPTED-strategieën zijn dus gebaseerd op het vermogen om beslissingen van de dader, voorafgaand aan zijn of haar misdaad, te kunnen beïnvloeden. Onderzoek naar crimineel gedrag laat zien dat de beslissing om wel of niet een misdaad te begaan meer wordt beïnvloed door de ingeschatte kans om gepakt te worden dan door de beloning of het gemak om ergens binnen te komen. Strategieën gebaseerd op CPTED plaatsten het accent dan ook op het vergroten van de kans om betrapt en gepakt te worden (ophogen van de pakkans). In lijn met de wijdverspreide toepassing van Defensible Space richtlijnen uit de jaren zeventig, lijken de meeste huidige toepassingen van CPTED gebaseerd op de theorie dat het juiste ontwerp en gebruik van de bebouwde omgeving criminaliteit en de angst voor criminaliteit kan verkleinen en de levenskwaliteit in zijn algemeenheid kan verhogen.
CPTED-oplossingen op het vlak van de gebouwde omgeving proberen potentiële daders over te halen om van hun voorgenomen daad af te zien door het manipuleren van de gebouwde omgeving. De drie belangrijkste uitgangspunten daarbij zijn natuurlijk toezicht, natuurlijke toegangscontrole en territorialiteit (heldere, eventuele versterkte, afbakening mijn en dijn), waarbij natuurlijk toezicht en toegangscontrole de kansen voor criminaliteit beperken terwijl territoriumafbakening middels verschillende maatregelen informele, formele en sociale controle mogelijk maakt.
In Nederland richt de Stichting Veilig Ontwerp en Beheer (SVOB) zich op het veiliger maken van gebouwen, woningen en buitenruimte door zowel in het ontwerp als het beheer van de gebouwde omgeving expliciet rekening te houden met veiligheid. SVOB baseert zich daarbij op criminologische theorieën (rationele keuzemodel, situationele aanpak, gelegenheidstheorie), die er van uit gaan dat criminaliteit en gevoelens van onveiligheid kunnen worden bestreden door veranderingen aan te brengen in de fysieke en sociale omgeving. De SVOB is het netwerk voor veilig ontwerp en beheer: https://www.svob.nl/ Nu naar bijgesloten ´kennisparel´ waarin een prima overzicht wordt gegeven van de bestaande literatuur waarin aanpassingen in de gebouwde omgeving het doel hebben om geweld in zogenaamde crime hotspots te verminderen.
Bron
MacDonald, John M., Alex Knorre, David Mitre-Becerril & Aaron Chalfin (September-October 2024). Place-based approaches to reducing violent crime hot spots: A review of the evidence on public health approaches. Aggression and Violent Behavior, vol. 78, September-October, pp. 1-13. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1359178924000740
Summary
Research from around the world shows that violent crime is spatially clustered in hot spots. A growing body of research shows that place-based changes to the built environment can help reduce violent crime. Increasingly, research summaries imply there are important public health approaches to reduce the hyper-concentration of violence. Past summaries of the effect of place-based changes on violence have focused primarily on their overall effect and have not paid adequate attention to the impact on violent crime within hot spots.
Additionally, research summaries seldom delineate what place-based changes actually involve the work of public health departments versus that of housing agencies, redevelopment authorities, street departments, or community-based nonprofits. This review focuses on evidence from experimental and quasi-experimental studies of placed-based changes to the built environment that focus on violent crime hot spots. A narrative review discusses the context of each intervention and assesses their effect sizes on violent crime. Implications for this evidence for public health approaches to reduce violent crime hot spots are considered.
This paper systematically examines the literature on different approaches that attempt to change the built environment and reduce violence. We review evidence from experimental and quasi-experimental studies that examine how changes in the built environment impact violent crime hot spots. A narrative review discusses the context of each intervention and assesses their effect sizes on violent crime hot spots. We also discuss the internal and external validity of studies. Implications for this evidence for public health approaches to reduce violent crime hot spots are considered. Finally, we discuss whether the programs identified involve the work of public health departments versus other governmental agencies and nonprofit organizations, and suggest future areas for inquiry on how changing places could reduce the geographic concentration of violence in cities.
Afsluitend
Op basis van een flink aantal synthesestudies blijkt dat de situationele criminaliteitspreventieve aanpak forse criminaliteit reducerende effecten kan sorteren. Wat blijkt te werken? De inzet van toezichthouders in woningcomplexen, openbaar vervoer en in de publieke ruimte. Het ophogen van het verlichtingsniveau in (semi) publieke ruimten. De toepassing van cameratoezicht op bepaalde locaties en gericht op specifieke delicten. Toepassing van het Politiekeurmerk Veilig Wonen. Het ophogen van het algemene beveiligingsniveau en herinrichting van woonwijken. Het tijdens de productiefase van consumentengoederen (auto’s, camera’s, fietsen, GSM) installeren van standaard beveiligingsmaatregelen. Ten slotte blijkt het sluiten van criminogene situaties zoals dealerpanden, belwinkels door de toepassing van (civiele) wet- en regelgeving effectief te zijn.
Een belangrijk kenmerk van een effectieve situationele aanpak is de relatieve eenvoud van de maatregelen. Voorbeelden zijn het simpele ophogen van verlichting, creëren van zichtbaarheid en toegankelijkheid. Het gaat vaak om relatief goedkope maatregelen. Zo wordt het inbraakrisico door het investeren in extra sloten, het licht laten branden, het installeren van een buitenlamp in combinatie met een inbraakalarm met factor zestien verminderd ten opzichte van het gemiddelde. Plekken en plaatsen waar bovengemiddeld veel criminaliteit voor komt kunnen door relatief eenvoudige bouwkundige en technische maatregelen en het ophogen van toezicht veiliger worden gemaakt. Het aanpassen van sluitingstijden en regelen van openbaar vervoer in uitgaansgebieden zorgt er voor dat er niet een situatie ontstaat van een opeenhoping van (aangeschoten) mensen op straat. Hiermee wordt op simpele wijze voorkomen dat er geweld ontstaat. Graag verwijs ik de geïnteresseerde lezers naar dit overzicht waar de beschikbare kennis rond onder meer situationele criminaliteitspreventie wordt gepresenteerd: https://www.researchgate.net/publication/326177342_Wat_Werkt_Een_systematisch_overzicht_van_25_jaar_verschenen_meta_evaluaties_synthesestudies_binnen_de_kennisdomeinen_situationele_criminaliteitspreventie_politiezorg_en_strafrechtelijke_interventies_1
