Inleiding
´Niet of matig verspreide kennis is nutteloze kennis´ (JdW). Ik wens jullie allemaal een prettige dinsdag 10 december 2024 toe. Ik begin met een bijpassend liedje bij het onderwerp van de bijgesloten ´kennisparel´ van vandaag: https://www.youtube.com/watch?v=OPViJDLA_P8 Vandaag een bijgesloten ´kennisparel´ waarin voor zes hoog risico organisaties binnen de Europese Unie de verschillende corruptierisico´s worden beschreven. Gisteren was het trouwens de Internationale dag tegen corruptie. Sinds de goedkeuring van het verdrag tegen corruptie van de Verenigde Naties op 31 oktober 2003 wordt jaarlijks op 9 december die dag gevierd om het publieke bewustzijn op corruptie te vergroten: https://unglobalcompact.org/take-action/international-anti-corruption-day-2024
Corruptie is een complex sociaal, politiek en economisch fenomeen dat alle landen treft. Corruptie ondermijnt democratische instellingen, vertraagt economische ontwikkeling en draagt bij aan overheidsinstabiliteit. Corruptie tast de basis van democratische instellingen aan door verkiezingsprocessen te verstoren, de rechtsstaat te ondermijnen en bureaucratische moerassen te creëren, waarvan de enige reden van bestaan het vragen om steekpenningen is. De economische ontwikkeling wordt belemmerd, omdat buitenlandse directe investeringen worden ontmoedigd en kleine bedrijven in het land het vaak onmogelijk vinden om de vereiste “opstartkosten” te dekken vanwege corruptie. Op 31 oktober 2003 nam de Algemene Vergadering het Verdrag van de Verenigde Naties tegen corruptie aan. Sindsdien hebben 190 partijen zich gecommitteerd aan de anti-corruptieverplichtingen van het Verdrag, wat een bijna universele erkenning van het belang van goed bestuur, verantwoording en politieke betrokkenheid laat zien.
Deze organisatorische werkelijkheid staat nog steeds in schril contrast met de aanpak van corruptie in de grillige dagelijkse praktijk. Dat blijkt wel uit deze ´kennisparels´ die ik afgelopen jaren over aspecten van de aanpak van corruptie heb verstuurd: 791;685;591;553;541;527;520;511;509;217 en 198. Deze zijn allemaal gratis te downloaden vanaf: https://prohic.nl/de-parels-van-jaap-de-waard/ maar nu naar de ´kennisparel´ van vandaag.
Bron
Persson, Anna, Mark Worth & Petra Jeney (November 2024). High-risk areas of corruption in the EU: A mapping and in-depth analysis. Brussels: European Union, 149 pp.https://op.europa.eu/fr/publication-detail/-/publication/5c0730b2-9769-11ef-a130-01aa75ed71a1/language-en
Summary
No area is free from corruption, but certain areas may present higher risks than others. These are areas that involve management of significant public funds or access to critical services, such as health care. On 4 November 2024, the Commission published its study, High-risk areas of corruption in EU Member States: a mapping and in-depth analysis, which was contracted in 2023 to identify areas most at risk of corruption and provide an in-depth analysis of the nature of and reasons behind these risks.
Six EU-wide sectors emerged as high-risk areas of corruption where the Commission will be prioritizing actions: healthcare, finance, public procurement, defense and security, construction and infrastructure, and sports. This is because they all affect a broad cross-section of populations, communities, employees, and consumers across the EU and provide basic, everyday products and services on which everyone living in the EU depends. Europeans’ quality of life suffers – individually and collectively – when these sectors are robbed or weakened by corruption. Often, corruption in these areas has cross-border implications and necessitates transnational action.
The study was presented and discussed at the 2nd plenary meeting of the EU network against corruption on 3 October, where public procurement, construction and infrastructure, and health care were voted to be among the areas most at risk. A follow-up study will investigate actions that mitigate corruption in these high-risk areas. As announced in the 2023 Joint Communication on the fight against corruption, the research will feed into the first EU strategy against corruption, setting out actions to prevent and fight corruption in high risk areas.
Corruption encompasses a vast collection of abusive, subversive and sometimes violent crimes that harm virtually all portions and levels of society. It radiates outward from the initial act to damage public institutions, companies, communities and families. Eventually, corruption touches and affects people personally – whether it is obvious or not. Corruption is estimated to cost the EU up to EUR 990 billion per year – more than enough to end world hunger and provide electricity, safe water and sanitation to everyone everywhere. Given the scale of the problem, it is understandable that two-thirds of EU citizens and EU-based companies believe corruption is widespread in their country. Citizens’ views on corruption have remained unchanged for the past two decades, indicating most Europeans are unsatisfied with official actions to stop it, or corruption is not declining – or both. To advance the EU’s Anti-Corruption Strategy to combat corruption and reduce its harm to society, this report maps high-risk areas and provides an in-depth analysis of the nature of and reasons behind these risks.
The character of corruption in all six areas is strikingly similar, sharing many of the same incentives, goals, tactics and players. In all six high-risk areas, bribery, fraud, embezzlement, favoritism, conflict of interest and other misconduct are common, even widespread and systemic. Across the board, criminals find and exploit weaknesses in oversight so they can corruptly gain money, power, status and access. The types of people and organizations involved in corruption are similar in all areas, although their titles and roles may vary. Elected officials, government officials, civil servants, private companies, law enforcement institutions, and organized crime groups all play important roles – often in coordination – to keep the corrupt machinery intact, operational and profitable. Increasingly, professional enablers such as attorneys, accountants, investment and tax advisors, and real estate brokers are emerging as important conspirators who often if not typically escape detection and prosecution even after their corrupt clients are caught.
The report ends with a discussion about ways ahead. What became clear in researching this report is a significant and surprising shortage of coherent and systematised information about corruption in general and within specific sectors. The amount of available information about the problem is not commensurate with its scale. Even basic data about the costs and number of certain types of corruption cases is missing, not updated or poorly supported. This intelligence gap is noteworthy considering the huge social damage and financial losses caused by corruption, estimated at 6% of the EU’s gross domestic product. These gaps likely are stifling how effectively corruption crimes are being diagnosed, investigated and ultimately prosecuted. Transforming the knowledge gap into a knowledge surplus would give authorities a fighting chance to stay one step ahead of the criminals. This report is to be seen as a step in this direction.
Afsluitend
Uit eerder verricht onderzoek blijkt dat er zich twee hoofdproblemen voordoen bij de aanpak van corruptie in de EU-lidstaten. Ten eerste is de opsporing van corruptie in de EU onderhevig aan wettelijke en operationele belemmeringen. Dit probleem wordt veroorzaakt door onvoldoende strafbaarstelling van corruptie en aanverwante misdaden in de EU. Aan omkoping gerelateerde gevallen blijkt dat de strafbaarstelling van verduistering, illegale verrijking, beïnvloeding, misbruik van functies, belemmering van de rechtsgang en illegale partijfinanciering in alle lidstaten ontoereikend is. Bovendien beschikken de nationale wetshandhavings- en gerechtelijke autoriteiten niet altijd over voldoende capaciteit om corruptie op te sporen en te vervolgen.
Ten tweede is de preventie van corruptie in de EU beperkt. Dit probleem wordt veroorzaakt door een ontoereikende aanpak om corruptie op lidstaatniveau te voorkomen. Met name hebben niet alle lidstaten regels inzake ongepast lobbyen, belangenverstrengeling en draaideurconstructies. Sommige lidstaten hebben geen alomvattende anti corruptieplannen en specifieke anti corruptieautoriteiten. Zo ontbreken bijvoorbeeld verificatiesystemen voor vermogensaangifte of worden deze te beperkt gebruikt. Tevens blijkt dat sommige lidstaten specifieke diensten missen op het gebied van ethiek en integriteit. Bovendien lijden preventieprogramma’s onder een gebrek aan gegevens over en beschikbare kennis rond de omvang van corruptie in de EU. Dat is allemaal niet fraai. Zoals ik al eerder opmerkte is er een kloof tussen de papieren werkelijkheid bij de aanpak van corruptie en de daadwerkelijke aanpak in de grillige maatschappij.
Ten slotte, in augustus dit jaar verscheen het eindverslag van een verkenning naar de stand van zaken rond corruptiebestrijding in Nederland in relatie tot georganiseerde, ondermijnende criminaliteit:
Woest, A.P. & L.W.M.E. Smeets (Augustus 2024). Is de Nederlandse overheid bestand tegen corruptie?: De naïviteit voorbij: “Wat je niet wilt zien, blijft voor je verborgen.” Den Haag: Ministerie van Justitie & Veiligheid, Versie 1.0, 29 augustus 2024. Tot op heden is deze verkenning niet gepubliceerd en dat is spijtig omdat er relatief weinig goede kennis beschikbaar is rond de aanpak van corruptie in Nederland.
Die verkenning levert in ieder geval wat strategische noties op voor de gerichte aanpak van corruptie. Daar zou van geleerd kunnen worden bij de gericht aanpak / strategie om corruptie te bestrijden. Tot op heden ontbreekt een nationale strategie voor de aanpak van corruptie. Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft gisteren vanaf 2025 structureel € 5 miljoen beschikbaar gesteld voor de aanpak van corruptie, waarvan een deel bestemd is voor de Rijksrecherche: https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2024/12/09/kabinet-investeert-in-de-strijd-tegen-corruptie Financiële middelen uitgeven zonder achterliggende strategie lijkt in dit geval weinig effectief.