Inleiding

´Look at mother nature on the run in the 1970’s´ (Neil Young, 1970). Goede morgen allemaal op deze woensdag 6 november 2024. Iets later dan normaal vanwege de Amerikaanse toestanden in het kader van de verkiezingen aldaar. Ik heb bijgesloten ´kennisparel´ daarom snel moeten opduiken. Afijn, hoogst waarschijnlijk gaat Trump op voor een tweede greep naar de macht. Ik begin dan maar met een vrolijk liedje om de stemming erin te houden: https://www.youtube.com/watch?v=JrdEMERq8MA Maar goed, nu naar de ´kennisparel´ van vandaag. Die betreft het gisteren verschenen Dreigingsbeeld Milieucriminaliteit 2024.

De Strategische Milieukamer (SMK) is opdrachtgever van het Dreigingsbeeld Milieucriminaliteit. In de SMK zijn onder voorzitterschap van het Openbaar Ministerie de belangrijkste spelers voor de strafrechtelijke aanpak van milieucriminaliteit vertegenwoordigd; de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA), de politie en de Omgevingsdiensten. Om milieucriminaliteit effectief te bestrijden is het noodzakelijk om te weten waar dreigingen zich voordoen. Daarom wordt minimaal iedere 4 jaar een Dreigingsbeeld Milieucriminaliteit opgesteld. In deze speciale editie zoomden de onderzoekers van ILT-IOD en de politie in op twee criminele fenomenen: verdieping op kunststofafval en een verkenning van veranderende klimaatwetgeving.

Deze speciale editie ‘Dreigingsbeeld Milieucriminaliteit 2024’ is onderdeel van een reeks fenomeenonderzoeken naar de verschillende landelijke geprioriteerde veiligheidsthema’s van de politie, waaronder drugs, excessief geweld en online fraude en milieucriminaliteit. Deze fenomeenonderzoeken helpen de politie bij het maken van strategische keuzes.

Bron

Neve, Rudie, Monique Hamerslag, Willemijn Holthuis, Elise Schutte, Vanessa Schwegler, Margo Verbaarschot & Viktor Wildeboer (november 2024). Dreigingsbeeld Milieucriminaliteit 2024: Een ‘special’ over kunststofafval en klimaatmaatregelen. Driebergen: Politie Nederland, 131 pp. https://www.politie.nl/nieuws/2024/november/4/02-oostnl-criminele-risicos-in-kunststofafvalketen-en-klimaatregels-blootgelegd.html

Summary

Environmental crime is not only a problem for nature, but also a worrying security problem that threatens our health and prosperity. In a special edition of the Environmental Crime Threat Assessment, researchers from the Intelligence and Investigation Service of the Environment and Transport Inspectorate (ILT-IOD) and the police warn about criminal practices manifesting themselves within the plastic waste chain and around climate regulations. Environmental pollution affects our society and living environment. Investments to become more sustainable are needed more than ever.

Crime in the plastic waste chain

The Netherlands is a major player in the global plastic waste trade. ILT-IOD investigators have found that criminal activities occur in every link of the plastic waste chain, from production to processing.

Danger to the environment and health

The growth of plastic waste and stricter import rules, among other things, are leading criminals to export waste illegally to other countries. If the waste is not processed properly in these countries, this leads to environmental and health risks. For instance, carcinogenic substances can be released when processed incorrectly.

Financially attractive

Traders and middlemen play an important role in environmental crime. They can transport waste under false pretences and are often difficult to control. Especially small traders without storage facilities have a lot of freedom. There is also evidence of illegal arrangements for handling problematic waste and obtaining subsidies for recycling.

At the same time, this form of crime is financially attractive. Processors get money directly from the producer for waste processing. Before the waste is processed, the loot is already in. The temptation is then great to process the waste as cheaply as possible. As a result, environmental and health risks increase.

Crime due to changing climate laws and regulations

With new laws and regulations, governments are continuously trying to mitigate climate change and its consequences. Police researchers foresee these changes leading to more (new) forms of environmental crime. As an example, they chart the new deforestation regulation and the stricter rules around F-gases.

New deforestation regulation

From 30 December 2024, the new European deforestation regulation will take effect. It replaces the Timber Regulation and targets more products than before. This increases the likelihood of illegal trade of products that cause deforestation, such as coffee, chocolate and meat.

Stricter rules on F-gases

Stricter European rules on fluorinated greenhouse gases (F-gases) have also recently come into force. These are artificial refrigerants used in refrigerators and air conditioners. They are much more harmful to the climate than CO2. The new European rules mean that fewer and fewer of these substances are allowed on the market. Yet demand remains high, most likely leading to an increase in illegal trade in these substances. Experts estimate that a third of the total sales of F-gases are already illegal.

Monitoring and enforcement recommendations

The report highlights the need for effective monitoring and enforcement. The current fragmentation of supervision in the waste industry and the complex networks of trade make it difficult to detect illegal activities. There is an urgent need for better cooperation and information exchange between different agencies, both nationally and internationally.

Call for action

In addition, the researchers call on investigation partners to actively monitor for signs of the above-mentioned (new) forms of environmental crime as well as to intervene early in violations.

Afsluitend

Schade aan het milieu door menselijk handelen is een urgent maatschappelijk probleem dat misschien wel meer dan ooit in de publieke belangstelling staat. Het belang van een gezond milieu, het beschermen van de biodiversiteit en het tegengaan van de opwarming van de aarde worden inmiddels door de meesten als evident gezien. Er bestaat in toenemende mate wetenschappelijke, maatschappelijke en politieke consensus dat deze problemen een van de belangrijkste uitdagingen zijn voor Nederland, Europa en de wereld in de komende tijd. De handhaving van milieuwetten en voorschriften is hierbij van groot belang. Het overtreden van wet- en regelgeving door bedrijven, organisaties en individuen leidt tenslotte tot schade aan het milieu.

Schade aan het milieu door menselijk handelen staat misschien wel meer dan ooit in de publieke belangstelling, via Urgenda, Tata Steel en Chemours. De handhaving van milieuwetten en voorschriften is van groot belang om schade te voorkomen: aan de natuur, aan de gezondheid  van burgers en aan de economie. Toch is er al jaren sprake van een ondergeschoven kindje waar het om de (beleidsmatige) aanpak van milieucriminaliteit gaat. Ons milieu kan niet langer wachten op een echt effectief beleid om de daar gepleegde criminaliteit te reduceren en te voorkomen.

Eerder verstuurde ik deze ´kennisparels´ over de aanpak van milieucriminaliteit: https://prohic.nl/2021/07/01/233-1-juli-2021-handhaven-in-het-duister-de-aanpak-van-milieucriminaliteit-en-overtredingen-deel-2/ Het door de Algemene Rekenkamer in juli 2021 uitgebrachte rapport Handhaven in het duister: De aanpak van milieucriminaliteit en –overtredingen, deel 2 liegt er niet om: de aanpak is ontoereikend. Al jaren is er sprake van een ondergeschoven kindje waar het om de (beleidsmatige) aanpak van milieucriminaliteit gaat. Zijn hier inmiddels lessen uitgetrokken?

Wel een aantal maar ook niet al te veel concluderen Victor van der Geest, Joost van Onna en Johan van Wilsem in deze eerder verzonden ´kennisparel´: https://prohic.nl/2023/12/14/640-14-december-2023-milieu-criminaliteit-schade-en-aanpak/ Er blijven rond milieucriminaliteit vele vragen resteren. Welke aanpak is effectief bij natuurlijke personen? Wat is er nodig om de recidive bij veelplegers omlaag te brengen? In hoeverre is het bij toezicht juist effectief om onaangekondigde milieu-inspecties af te leggen? Wat is het effect van informele maatregelen, zoals gesprekken met het bestuur van een overtredend bedrijf? Vragen die niet alleen voor wetenschappelijk onderzoek van belang zijn, want de antwoorden erop leveren ook richting op voor een doeltreffend en consequent optredende overheid. Maar nog meer belangrijk zijn die antwoorden om latere generaties te behoeden voor een onherstelbare beschadiging van het milieu, dat zou pas echt een ramp zijn.

Hopelijk dat bijgesloten ´kennisparel´ van vandaag nieuwe inzichten biedt om daadwerkelijk de aanpak van milieucriminaliteit verder serieus vorm te geven. Alleen door de aanpak met de mond te belijden gaat geen zoden aan de dijk zetten. Het is inderdaad één minuut over twaalf.