Inleiding en context
Allemaal een hele fijne dinsdag 29 juni 2021 toegewenst. Het jaar 2021 is alweer bijna doormidden. In het nieuws van gisteren was ruime aandacht voor het onderwerp ´seksuele intimidatie op de werkvloer´: https://nos.nl/artikel/2386988-van-cupmaten-raden-tot-seksmails-werknemers-melden-seksuele-intimidatie-vaak-niet In opdracht van het College voor Rechten van de Mens is bijgesloten onderzoek verricht onder 2000 werknemers en 300 werkgevers. Het College maakt onderscheid tussen verbale, non-verbale en fysieke seksuele intimidatie. Te denken valt aan seksueel getinte appjes of opmerkingen, knipogen, (obscene) gebaren en ongewenste aanrakingen. De meeste slachtoffers in het onderzoek geven aan dat zij met meerdere vormen van intimidatie te maken hebben gehad. Eerder verstuurde ik een ´kennisparel´ waarin specifieke aandacht over onder meer seksuele intimidatie onder werknemers binnen de gezondheidszorg werd besteed: https://prohic.nl/2020/04/02/2-april-2020-slachtofferschap-van-werknemers-met-een-publieke-taak-binnen-de-gezondheidszorg-een-onderzoeksynthese/
Vergelijkbaar met bijgesloten onderzoek verscheen trouwens eind mei 2020 de Onderzoeksnotitie Sociale Veiligheid Rijk: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2020/05/01/onderzoeksnotitie-sociale-veiligheid-rijk Een onderzoek naar naar seksuele intimidatie en andere ongewenste omgangsvormen onder. Het WERKonderzoek is het grootste enquêteonderzoek onder medewerkers in de publieke sector. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het programma Internetspiegel van ICTU. Voor het onderzoek zijn bijna 95.000 werkenden benaderd over hun werk. In totaal hebben er 39.640 personen gerespondeerd, waaronder 6.387 uit de sector Rijk.
Vanuit de criminologie en interdisciplinair onderzoek naar deze vormen van slachtofferschap kunnen belangrijke factoren worden onderscheiden die de effectiviteit van preventiebeleid bepalen. Vier deelgebieden komen daarin naar voren. Het gaat daarbij allereerst om de effectiviteit van het beleidsproces in algemene zin. Hoe gaan werkgevers via procedures en protocollen organisatorisch om met deze vorm van slachtofferschap? Verder staan de effectiviteit van interventies die specifiek zijn gericht op (potentiële) daders, slachtoffers en de werkomgeving centraal. Maar nu naar bijgesloten onderzoek, wat valt daaruit op te maken voor een effectief beleid om seksuele intimidatie op de werkvloer te voorkomen?
Bron
Sax, Marjolijn, Jildou Talman, Noortje Hippert & Mirjam Engelen (juni 2021). Seksuele intimidatie op de Werkvloer: Een onderzoek onder werknemers en werkgevers naar meldingen en schriftelijke klachten. Leiden: De Beleidsonderzoekers, 60 pp. https://mensenrechten.nl/nl/publicatie/60d5e88698d7821c6468361e
Samenvatting
Seksuele intimidatie op de werkvloer vormt een wijdverspreid probleem – in de afgelopen 10 jaar heeft 16% van de Nederlandse werknemers hiermee te maken gehad. Vrouwen worden twee keer zo vaak getroffen als mannen. Voor slachtoffers is dit vaak een ingrijpende gebeurtenis met veel gevolgen voor hun werk en welzijn. Hoewel al langer bekend is dat deze problematiek speelt, was nog weinig bekend over hoeveel slachtoffers hun ervaring daadwerkelijk melden en of zo’n melding tot een oplossing leidt. Het College voor de Rechten van de Mens liet onderzoek doen. Hieruit blijkt dat melden helpt, maar dat zowel werknemers als werkgevers nog te veel knelpunten ervaren.
Uit dit onderzoek maken de auteurs op dat er geen standaard is voor het afhandelen van meldingen en schriftelijke klachten die in alle situaties werkt. Wel stellen de auteurs vast dat er een aantal elementen is die de kans op een goede oplossing na een situatie van seksuele intimidatie vergroten.
Afsluitend
Ten slotte, werkgevers vermoeden weliswaar dat er meer speelt dan ze zien of horen maar vinden het lastig om de problemen boven tafel te krijgen. Ook bij de klachtafhandeling ervaren zij knelpunten. Zo vinden zij het moeilijk om gesprekken met de betrokkenen te voeren, rekening te houden met alle belangen en tegelijkertijd te zorgen dat het gesprek indruk maakt op de dader. Een ander probleem dat werkgevers signaleren is dat ze vaak pas laat op de hoogte zijn van de problemen – en dan is het moeilijker om nog tot een oplossing te komen. Meer bekendheid geven aan de problematiek kan ervoor zorgen dat werknemers zich vrijer voelen om te melden. Daarom heeft het College in samenwerking met verschillende werkgevers een poster ontwikkeld voor op de werkvloer. Hierin staat wat seksuele intimidatie is en waar men terecht kan wanneer men het heeft meegemaakt. De bijbehorende poster is te downloaden vanaf: https://mensenrechten.nl/nl/publicatie/60d5d72a98d7821c6468361c
Door de resultaten van het onderzoek bestaat een beter beeld van wat beter kan en waar werkgevers hulp kunnen gebruiken om de knelpunten weg te nemen. Daarom gaat het College met werkgevers in gesprek. Dit najaar organiseert het College een bijeenkomst voor werkgevers. Seksuele intimidatie kan een grote impact hebben, zowel persoonlijk als op je werk. Het kan bijvoorbeeld leiden tot lichamelijke en psychische klachten. Of dat het werk niet meer goed uitgevoerd kan worden. Om te zorgen dat seksuele intimidatie stopt is het belangrijk om hier melding van te doen. Maar dat geldt uiteraard voor veel meer vormen van slachtofferschap van criminaliteit.
