Inleiding en context

Beste ´kennisparelontvangers´, het is vandaag woensdag 30 maart 2022. Dit is voorlopig de laatste ´kennisparel´ die jullie ontvangen, medio volgende week volgt weer een nieuwe. Ik ga een kleine week naar de mooie stad Lissabon. De stad waar Portugese kennissen wonen en de Portugese wijn vergezeld gaat van de bijna triest makende Fado muziek: https://www.youtube.com/watch?v=YKIvkGEctHw Heerlijk vooruitzicht. Maar nu naar de bijgesloten ´kennisparel´ van vandaag, dat betreft een systematisch overzicht over de werkzaamheid van allerlei interventies waarbij omstanders worden geactiveerd om in te grijpen bij het voorkomen van verschillende vormen van seksueel geweld.

In de beschikbare literatuur heeft de omgang met en de inzet van omstanders als preventieve interventie om seksueel geweld te voorkomen veel kennis opgeleverd. Omstanders zijn in dit geval individuen die getuige zijn van of zich bewust zijn van seksueel geweld of schendingen daarvan, maar die niet direct betrokken zijn bij het gedrag zelf. Zij hebben de mogelijkheid om hulp te bieden of niets te doen. De klassieke kennis over omstanders is oorspronkelijk ontstaan ​​vanuit de wens inzicht te krijgen in hulpverleningsgedrag in nood- en niet-noodsituaties.

Belangrijk hierbij was om te begrijpen waarom de kans op ingrijpen lijkt te verminderen wanneer het aantal omstanders toenam, dit staat ook wel bekend als het ‘omstandereffect’. Het zogenaamde omstanderinterventiemodel was één van de eerste modellen die naar voren werden gebracht om het besluitvormingsproces te verklaren dat omstanders doorlopen bij het overwegen of en hoe ze moeten ingrijpen bij het zien van crimineel geweld. Het model stelt dat omstanders de situatie ten eerste moeten opmerken, de situatie moeten zien als een rechtvaardiging voor een interventie, zich verantwoordelijk voelen om in te grijpen, het vertrouwen en de vaardigheden moeten hebben om in te grijpen en vervolgens het interventiegedrag uit te voeren. Wat kunnen we leren van dat omstanderschap bij het voorkomen van seksueel geweld? Waarom grijpen omstanders in? Hoe kun je bevorderen dat omstanders ingrijpen? Bijgesloten ´kennisparel´ geeft daar antwoorden op.

Bron

Mainwaring, Chelsea, Fiona Gabbert & Adrian J. Scott (March 2022). A Systematic Review Exploring Variables Related to Bystander Intervention in Sexual Violence Contexts. Trauma, Violence, & Abuse, 27 March, pp. 1-16. https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/15248380221079660

Samenvatting

This article presents a systematic review of the available literature which has investigated the role of key variables in facilitating or inhibiting bystander intervention (including direct intervention, tertiary and secondary prevention) in sexual violence (SV) contexts. Studies exploring the role of individual, situational and contextual variables were grouped to provide a narrative overview of bystanders’ personal characteristics as well as the immediate and wider contexts which may be influencing their bystander behaviour. A systematic search of published literature from four electronic databases identified 2526 articles that were screened, of which 85 studies met the inclusion criteria.

Most studies focused upon the role of individual variables, in particular gender of bystander. This body of work finds females are more likely to intervene than males; however, not all studies report these differences and in some cases, this is influenced by the type of intervention behaviour being considered. Regarding situational variables, the most commonly researched variable was the presence of other bystanders, although the role of this variable as inhibiting or facilitating was not clear. Finally, the most commonly researched contextual variable was social norms towards intervention, which has consistently shown greater bystander intervention when there is a belief that peers support such behaviour. Very few studies considered the interaction between these variables. Therefore, it is important for future research to consider this gap in the literature so that we can obtain a more well-rounded understanding of variables that can inhibit and facilitate bystander intervention in SV contexts.

The current literature shows that being friends with or knowing the victim and witnessing more severe behaviour both increase the likelihood that bystanders will intervene in SV contexts. This aligns with previous review articles which found that in a range of bystander contexts, intervention is more likely when members of one’s own peer group is the victim. Additionally, a relationship with the perpetrator seems to encourage greater intervention, but in these cases, intervention will focus upon that which limits the potential negative repercussions for their friend. When considered together, the role of relationships and behaviour severity both seem to play a role in the perceived ambiguity of the situation. For example, witnessing more severe behaviour is likely to reduce the ambiguity of the situation because it would be clear to the bystander that the situation is one where intervention is necessary, thereby increasing the likelihood of intervention. Equally, having a relationship with the victim has the potential to provide greater insight of whether there is a risk to the victim in that case and increases feelings of bystander responsibility.

Afsluitend

Omstanders kunnen een verschil maken bij het voorkomen van seksueel geweld. Met betrekking tot de rol van sociale normen tonen de bevindingen uit bijgesloten ´kennisparel´ het belang aan van omstandersinterventieprogramma’s om zich te richten op leeftijdsgenoten in plaats van op individuen. Binnen relevante organisaties moeten inspanningen worden geleverd om zich te richten op gelijksoortige groepen en hen aan te moedigen om als groep deel te nemen aan omstanderinterventieprogramma’s in plaats van individuele deelname. Door met groepen om te gaan in plaats van met individuen krijgen deze groepen de kans om de houding van hun leeftijdsgenoten vast te stellen en gebruik te maken van relevant educatief materiaal dat zich op richt deze houdingen. De beschikbare kennis toont ook aan hoe interventies die zich richten op misvattingen van sociale normen individuen in staat stellen om sociale normen te bespreken en daarmee een positief effect kunnen hebben op het interventiegedrag van omstanders. Binnen de huidige discussie in Nederland om seksueel geweld aan te pakken en te voorkomen zijn dit wijze lessen. Kennis om van te leren. Via deze link kan in het kort kennis worden genomen hoe je omstanders kunt activeren om in te grijpen bij grensoverschrijdend gedrag: https://www.movisie.nl/sites/movisie.nl/files/2021-06/Omstanders-activeren-stappenplan.pdf