Inleiding en context

Beste lezers van de ´kennisparels´ het is vandaag donderdag 9 november 2023. Het is vandaag een feestelijke dag want het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) bestaat vandaag 50 jaar. En dat is natuurlijk een felicitatie waard voor het kenniscentrum van het ministerie van Justitie & Veiligheid. Daarom dit korte toepasselijke liedje: https://www.youtube.com/watch?v=fGvjYV1VHcE Ik bezoek vandaag daarom het WODC Jubileumcongres: https://wodc50jaar.minjenv-events.nl/ Ik kijk er naar uit om onder meer oud-WODC-collega´s te ontmoeten. Lang gelden, maart 1981, begon ik mijn werkloopbaan bij het WODC. Als 21-jarige verdiende ik mijn eerste geld met het lezen, ontsluiten en beschikbaar stellen van criminologische vakliteratuur. Een wereldbaan. Ik was toen daadwerkelijk in het criminologische kennisparadijs beland en maakte mij al snel meester van al die vaktijdschriften en andere publicaties. Inmiddels zijn we heel wat jaren en banen verder en bestaat het WODC officieel 50 jaar.

Het toeval wil dat mij door het WODC is gevraagd om ten behoeve van dat jubileum een zogenaamde jubileumpublicatie te maken waarin het volgende onderwerp centraal staat: ‘het verspreiden van kennis’ ook wel het ‘laten landen van kennis’ of met een duur woord ‘valorisatie’ van kennis. Hoe staat het daarmee? Wat zien we aan langjarige ontwikkelingen? Hoe kan het gebruik van kennis worden gestimuleerd? Gebruiken we eigenlijk wel kennis in de beleidsvoorbereiding en praktijk? En hoe ziet de toekomst daarvan eruit? Allemaal relevante vragen voor zowel beleidsmensen, onderzoekers als praktijkmensen werkzaam binnen het justitiedomein. Ik zal daar een antwoord op proberen te geven op basis van persoonlijke ervaringen over de afgelopen 40 jaar. Met af en toe een anekdote en kritische observaties. Het jubileumboekje waarin ik dat beschrijf heb ik vandaag als ´kennisparel´ bijgesloten.

Bron

Waard, Jaap de (november 2023). Het ‘laten landen’ van kennis op het terrein van criminaliteit en rechtshandhaving: Een selectie van verschenen kennisparels tussen februari 2020 en augustus 2023. Den Haag: Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (50-jarig jubileumpublicatie), 114 pp. https://www.researchgate.net/publication/375462241_Het_’laten_landen’_van_kennis_op_het_terrein_van_criminaliteit_en_rechtshandhaving_Een_selectie_van_verschenen_kennisparels_tussen_februari_2020_en_augustus_2023

Samenvatting

Niet of matig verspreide kennis is nutteloze kennis en onjuist verspreide kennis (medium, taalgebruik, omvang, begrijpelijkheid, timing) is veelal verspilde moeite. Vanaf 1981 tot de dag van vandaag houdt de opsteller van bijgesloten jubileumpublicatie ten behoeve van het 50 jarig bestaan van het WODC zich onder meer bezig met de verspreiding van kennis op het brede terrein van criminaliteit en rechtshandhaving. Behalve de verspreiding van bestaande kennis behoort ook het stimuleren van het gebruik daarvan in beleid en praktijk tot de werkzaamheden. Het is een mooi beroep dat als ‘kennisactivisme’ omschreven kan worden.

Welke ontwikkeling heeft zich hier in vogelvlucht de afgelopen 40 jaar voorgedaan? De opsteller geeft vanuit zijn eigen perspectief en werkervaringen een brede schets over de daarmee relevante ontwikkelingen. Dat is natuurlijk een subjectieve waarneming (N=1!), maar het geeft hopelijk wel een indicatief beeld van die langjarige ontwikkeling rond kennisverspreiding en het gebruik daarvan binnen en buiten het ministerie van Justitie en Veiligheid.

Na deze beschouwing wordt een selectie gepresenteerd van 50 verschenen ´kennisparels´. Per februari 2020 is een start gemaakt met het bijna dagelijks rondsturen van die zogenoemde ‘kennisparels’ op het terrein van criminaliteit en rechtshandhaving. Het betreft voornamelijk synthesestudies, maar ook andere studies zoals bijvoorbeeld overheidspublicaties of kritische (wetenschappelijke) commentaren op justitiebeleid en praktijk. Ten behoeve van deze jubileumbundel is een selectie gemaakt uit de inmiddels 600 verschenen kennisparels. Daartoe is een systematische indeling gemaakt naar tien hoofdonderwerpen.

Het betreft de volgende onderwerpsindeling:

1        Criminaliteitsontwikkeling

2        Politiële misdaadbestrijding

3        Criminaliteitspreventie

4        Georganiseerde misdaad

5        Cybercrime/cybersecurity

6        Slachtofferschap/slachtofferhulp

7        Straffen

8        Jeugdcriminaliteit

9        Geweld in partnerrelaties/geweld tegen kinderen

10      Drugs(beleid)

Zo’n indeling blijft natuurlijk arbitrair en het is ook zo dat hierbij sprake is van inhoudelijke voorkeuren van de opsteller. Het gaat in totaal om een selectie van 50 kennisparels (vijf kennisparels per onderwerp), die vanaf februari 2020 tot en met 24 augustus 2023 als kennisparel zijn verschenen. Voor de systematiek wordt het volgende format gehanteerd: auteurs; jaar van uitgave; titel; uitgever/tijdschrifttitel; dieplink; samenvatting; en afsluitende opmerkingen.

Het primaire doel is het bieden van inzicht en overzicht van bewezen effectieve maatregelen en interventies op het terrein van criminaliteit en rechtshandhaving. Dit inzicht moet bijdragen aan criminaliteitsbeleid en -praktijk dat werkzaam is. Deels wordt getracht om de (traditionele) kloof tussen beleid, wetenschap en praktijk te overbruggen. Ten slotte is het doel om de schijnbaar onoverzichtelijke berg aan wetenschappelijke studies meer overzichtelijk maken.

Hopelijk draagt dit bij aan een meer effectieve criminaliteitsbestrijding en rechtshandhaving, en daarmee uiteindelijk aan een maatschappelijk effect waarmee zowel criminaliteit in de brede zin van het woord, slachtofferschap en daderschap worden gereduceerd en voorkomen; kennis dus om de maatschappij nog veiliger te maken.

In de bijlage wordt een chronologisch overzicht gepresenteerd van de titels van álle 600 verschenen kennisparels tussen februari 2020 en 24 augustus 2023. Geïnteresseerde lezers kunnen eenvoudig op de links klikken en komen dan terecht bij de volledige teksten van de 600 kennisparels: https://prohic.nl/de-parels-van-jaap-de-waard/

Ten slotte wordt in de laatste paragraaf een aantal suggesties gedaan om de verspreiding en het gebruik van kennis op het terrein van criminaliteit en rechtshandhaving op een hoger niveau te tillen. Ruim 40 jaar is de auteur hier feitelijk al mee bezig. De conclusie is dat er sprake is van een zogenoemde varkenscyclus. In die 40 jaar is sprake van kennisrijke en kennisarme perioden. Daaruit valt een aantal lessen te trekken die mogelijkerwijs kunnen bijdragen aan het optimaliseren van de verspreiding en het gebruik van bestaande kennis.

Afsluitend

Kennis vormt een belangrijke productiefactor voor een effectief justitiebeleid. Het is in feite de brandstof voor een rationele (financiële) allocatie van beschikbare middelen in beleid en praktijk. Een absolute voorwaarde hierbij is een solide kennisverzameling om een beter inzicht te krijgen in de effectiviteit van (beleid)maatregelen en interventies. Bij het ontbreken hiervan kan een noodzakelijke kennisoverdracht over zulke maatregelen en interventies niet plaatsvinden. Het gevolg daarvan is ineffectief beleid en verspilling van financiële middelen. Op dit moment is er wel enige zorg over de wijze waarop met kennis wordt omgegaan binnen het ministerie van Justitie & Veiligheid (J&V).

Het evidence-based werken is nog geen gemeengoed binnen het ministerie van J&V. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Twente in opdracht van het WODC. Vrijwel niemand van de onderzochte (beleid)medewerkers werkt alleen op basis van resultaten uit onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek: https://prohic.nl/2022/05/16/395-16-mei-2022-naar-meer-evidence-based-beleid-binnen-jenv/ Ik hoop in ieder geval dat de inhoud van deze jubileumbundel inzichtelijk heeft gemaakt dat een effectieve verspreiding van kennis en het gebruik daarvan wel degelijk mogelijk is. Het is vaak ook geen rocket science; je moet het alleen actief en volhardend doen, in modern jargon: een duurzame verspreiding van kennis.

Ten slotte nog een woord aan het WODC, onze 50-jarige jubilaris. Het is een prachtige prestatie dat het kenniscentrum van J&V deze mijlpaal heeft gehaald. En wat mij betreft zijn er de komende decennia vele kansen en mogelijkheden om die positie te behouden. Niet alleen door gedegen en relevant onderzoek te verrichten, maar ook door de focus te leggen op de verspreiding en doorwerking van al die mooie onderzoeken. Het effectief en actief ‘laten landen van kennis’ biedt wat mij betreft nog vele mogelijkheden voor het WODC om de sterke positie die het heeft te verstevigen. Op naar de volgende 50 jaar!