Inleiding

Goede morgen allemaal op deze speciale feestdag in Leiden, donderdag 3 oktober 2024. Het is vandaag Leidens Ontzet. Leidens Ontzet is een feest in Leiden dat jaarlijks op 3 oktober wordt gehouden. Op die dag wordt feestelijk de gebeurtenis herdacht dat de stad bij het Spaanse Beleg van Leiden in 1574 ontzet werd door een geuzenvloot. Het Leidens ontzet kwam nadat de Watergeuzen dijken bij Rotterdam en Capelle aan den IJssel doorstaken en naar Leiden voeren. Op 3 oktober vluchtten de Spanjaarden voor het hoge water en was de stad bevrijd. En dat is vandaag precies 450 jaar geleden. Ik ben een Leidenaar en dan neem je een dag verlof en ga je dat historische feit vieren met hutspot en bier. En dit liedje hoor je dan regelmatig in de stad: https://www.youtube.com/watch?v=gnNDhSimzIQ Voordat ik mij in het feestgedruis stort eerst nog snel (en vroeg) een ´kennisparel´ versturen.

Maar genoeg over de mooie stad Leiden. Verleden week vrijdag 27 september was ik aanwezig bij de lectorale rede van Teun van Ruitenburg, lector aan de Avans Hogeschool in Den Bosch. Ik heb die rede als ´kennisparel´ bijgesloten. Ter informatie, die rede is niet vanaf het Internet te downloaden vanwege de rechten die op een aantal afbeeldingen zitten. Ik heb daarom maar de link naar het persbericht toegevoegd. Voor een publiek van ongeveer 200 gasten sprak Van Ruitenburg over de noodzaak van praktijkgericht onderzoek naar georganiseerde criminaliteit en de aanpak van ondermijning in Nederland. Hij brak met het traditionele beeld van de ‘onderwereld’ en benadrukte dat georganiseerde criminaliteit niet losstaat van de samenleving, maar juist door haar wordt mogelijk gemaakt. “De onderwereld bestaat niet,” aldus Van Ruitenburg, “mensen maken gebruik van de kansen die onze samenleving biedt.”

En die boodschap is precies de reden waarom ik deze ´kennisparel´ stuur. Geen grote verhalen over het ´veelkoppige monster´ van de georganiseerde misdaad maar een realistisch beeld van het fenomeen. Hierbij wordt vooral aandacht gevraagd voor de preventieve aanpak van het fenomeen en dat staat mij natuurlijk zeer aan: https://www.researchgate.net/publication/338999955_Preventieve_en_bestuurlijke_aanpak_van_georganiseerde_criminaliteit_in_Nederland_Een_multidimensionale_aanpak Maar ook de noodzaak om tot een praktijkgerichte toepassing te komen van wetenschappelijke bevindingen. Daar is een grote behoefte aan merk is aan de vragen die aan mij worden gesteld door onder meer de ontvangers van de ´kennisparels´.

Bron

Ruitenburg, Teun van (september 2024). Barrières met effect – Afscheid van de onderwereld: Lectorale rede, 27 september 2024. ’s-Hertogenbosch: Avans Hogeschool, Centre of Expertise Veiligheid & Veerkracht, 70 pp.https://www.veiligheidenveerkracht.nl/nieuws/lectorale-rede-teun-van-ruitenburg-barrieres-met-effect-afscheid-van-de-onderwereld/

Samenvatting

In zijn rede gaat van Ruitenburg uitgebreid in op de verschillende onderzoekslijnen van zijn lectoraat: crime scripting, bestuurlijke aanpak, criminele geldstromen en datagedreven werken. Hij maakt daarbij duidelijk hoe publieke en private partners gezamenlijk kunnen optreden om criminele kansen weg te nemen en zo de veiligheid en veerkracht van de samenleving te versterken. Een pleit voor een criminaliteitspreventieve aanpak is hierbij een rode lijn. Er wordt hierbij nadrukkelijk beargumenteerd hoe onderzoek kan bijdragen aan het verbeteren van de aanpak van georganiseerde misdaad. Praktijkonderzoek en onderwijs kunnen gezamenlijk bijdragen aan een diepere kennis en effectievere aanpak van ondermijning. Een aantal concrete voorbeelden van dergelijk praktijkgericht onderzoek wordt kort beschreven.

De aanpak van georganiseerde misdaad en ondermijning staat steeds nadrukkelijker op de maatschappelijke agenda. Dat komt omdat criminele organisaties slim misbruik maken van de legale structuren van onze samenleving voor het uitvoeren van hun illegale activiteiten. Ze beschikken over veel geld en deinzen niet terug voor het gebruik van geweld; daarmee brengen ze de veiligheid van burgers, professionals en bedrijven in gevaar en ondermijnen ze de rechtstaat. Het lectoraat Ondermijning maakt inzichtelijk hoe deze mechanismen werken en onderzoekt wat we er als samenleving tegen kunnen doen. Meer achtergrondinformatie over het lectoraat is hier te vinden: https://www.veiligheidenveerkracht.nl/lectoraten/ondermijning/

Afsluitend

Het is een goede ontwikkeling dat Hogescholen in Nederland zich intensief bezig houden met het fenomeen van georganiseerde misdaad. In tegenstelling tot de vaak puur academische benadering vanuit universitaire instellingen staat bij de Hogescholen een praktijkgerichte benadering en samenwerking voorop. Dat is naar mijn mening een goede ontwikkeling om verder te komen in de effectieve aanpak van georganiseerde misdaad. Niet alleen ´nice to know maar ook need to know´ is hierbij het uitgangspunt. Op die manier kan de kloof tussen wetenschap – praktijk – beleid deels worden gedicht. Ik doe daartoe nog een aantal concrete voorstellen van mijn kant. Onderstaand wordt een aantal concrete initiatieven gegeven die de wisselwerking tussen beleid, praktijk en wetenschap kan vergroten om daarmee de bestaande kloof te verminderen.

•        Organiseren van expertmeetings tussen deelnemers aan beleid, praktijk en onderzoek.

•        Vragen om second opinion bij grootschalige beleidsvoornemens door kritische wetenschappers en praktijkdeskundigen.

•        Aftappen van ‘tacit knowledge’ (kennis in de koppen) bij professionals uit het veld.

•        Verzorgen van inhoudelijke pitches door wetenschappers.

•        Organiseren van lunchlezingen / bijeenkomsten voor praktijkmensen en beleidsmedewerkers en daarmee de actieve verspreiding van kennis te bevorderen.

•        Ontmaskeren van beleidsmythes via bewezen feiten en inzichten die het omgekeerde aantonen.

•        Inhoudelijke presentaties tijdens bijeenkomsten Brede Bestuursraad van het ministerie van J&V. Niet alleen door wetenschappers maar ook door praktijkmensen.

•        Detachering van ‘verlichte wetenschappers’ (zogenoemde pracademics) binnen beleid en praktijk en andersom.

•        Beter ‘verkopen’ van wetenschapsproducten door uitmuntende vormgeving en begrijpelijke taal.

•        Betere nazorg bij de afronding van onderzoek (uitleg, presentatie, gerichte verspreiding) zowel binnen beleid als praktijk.

•        In een Algemeen Overleg met de vaste Kamercommissie voor J&V regelmatig opvallende highlights uit onderzoek presenteren.

•        Lef hebben om vanuit de wetenschap en beleid mee te doen aan de publieke discussie rond gevoelige J&V-onderwerpen.

•        Vervaardigen van begrijpelijke samenvattingen en ‘vertaalproducten’ van empirisch onderzoek gericht op speciale doelgroepen.

•        Korte opdrachten en vragen formuleren vanuit beleid aan selectie van masterstudenten.

•        Aandacht voor ‘parel van de maand’ van beleidsrelevant onderzoek.

•        Uitnodigen van sprekers uit verschillende wetenschapsdisciplines/kenniscentra (bijvoorbeeld risicogedrag/nudging/gedragswetenschappen).

Tja, dat zijn nogal wat voorstellen om tot optimalisering van kennisverspreiding en kennisgebruik te komen. Ik ben een realist, dus begrijp dat er nog heel wat water door de Rijn zal stromen voordat een meer optimale situatie is bereikt. Maar ik ben ook een optimist. Ik heb gedurende de afgelopen 43 jaar ervaren dat er ook perioden waren waar wel degelijk kennisrijk beleid is gemaakt dat ook zijn weg vond in de grillige praktijk. En dat stemt optimistisch, want daar valt veel van te leren. Het is vaak ook geen rocket science; je moet het gewoon actief en volhardend doen. Op het aambeeld blijven hameren is daarbij het devies: https://www.researchgate.net/publication/375462241_Het_’laten_landen’_van_kennis_op_het_terrein_van_criminaliteit_en_rechtshandhaving_Een_selectie_van_verschenen_kennisparels_tussen_februari_2020_en_augustus_2023