Inleiding en context

Goede morgen beste mensen, het is vandaag vrijdag 27 augustus 2021. Vandaag als ´kennisparel´ een prima onderzoek van ons onvolprezen Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC): https://www.wodc.nl/ Als onderdeel van een vijfjarig onderzoeksprogramma naar de recidive onder HIC-daders (2016-2021) wordt jaarlijks verslag gedaan van de achtergronden en recidive van daders van woninginbraak, straatroof en overvallen die zijn veroordeeld voor een dergelijk delict. Vandaag treffen jullie het meest recent verschenen rapport binnen dit onderzoekprogramma. Een belangrijk gegeven uit dergelijke studies is dat een vroege identificatie van deze groep daders via dadergerichte criminaliteitspreventie veel kan opleveren om een criminele carrière vroegtijdig om te buigen. Snel naar de ´kennisparel´ van vandaag.

Bron

Piersma, T.W., M. Kros & K.A. Beijersbergen (augustus 2021). Criminele carrières van daders van high impact crimes. Den Haag: Ministerie van Justitie & Veiligheid, WODC, 68 pp. https://repository.wodc.nl/handle/20.500.12832/3085

Samenvatting

Daders van high impact crimes (HIC), waaronder overvallers, straatrovers en woninginbrekers worden geschaard, hebben langere en meer omvangrijke criminele carrières dan daders van andersoortige delicten. Zo beginnen zij vaak al op jonge leeftijd met criminaliteit, gaan ze tot op latere leeftijd door en zijn zij betrokken bij een groot aantal strafzaken. Bovendien hebben daders die hun criminele carrière starten met een HIC-delict een grote kans om uit te groeien tot de veelplegers van de toekomst. Dit blijkt uit onderzoek van het WODC. In de afgelopen twee decennia heeft de overheid sterk ingezet op de bestrijding van HIC, omdat deze delicten grote gevolgen hebben voor het slachtoffer en het veiligheidsgevoel in de maatschappij. Het WODC heeft crimineel gedrag van deze delinquenten dan ook over een lange periode bestudeerd, van minderjarigheid tot volwassenheid. Dat is van belang om te bepalen op welke type dader de beleidsmaatregelen zich moeten richten.

In de bijgesloten studie, waarin crimineel gedrag van vroege adolescentie tot volwassenheid is bestudeerd, krijgen we inzicht in de kenmerken van criminele carrières van HIC-daders in Nederland, welke patronen van crimineel gedrag te ontwaren zijn, en in hoeverre het type delict en de leeftijd ten tijde van de eerste strafzaak van invloed zijn op de duur en omvang van de criminele carrière. Het onderzoek kan dan ook waardevol zijn in het bepalen van het type dader waar beleidsmaatregelen zich op moeten richten om het aantal HIC-daders met een lange en actieve criminele carrière terug te dringen. Onderzoeksvragen: 1 Wat zijn de kenmerken van de criminele carrière van HIC- en niet-HIC-daders in termen van de startleeftijd, eindleeftijd, duur, frequentie en specialisatie? 2a Welke dadertrajecten zijn er in termen van strafzaakfrequentie te ontwaren gedurende de criminele carrière onder de drie typen HIC-daders, en verschillen deze trajecten ten opzichte van niet-HIC-daders? 2b Zijn er verschillende dadertrajecten in termen van strafzaakfrequentie te ontwaren onder de drie typen HIC-daders aan de hand van de leeftijd waarop zij hun eerste strafzaak hebben? 3a Is het type delict in de eerste strafzaak gerelateerd aan de daaropvolgende strafzaakfrequentie? 3b Is de relatie tussen het type delict in de eerste strafzaak en daaropvolgende strafzaakfrequentie gerelateerd aan de leeftijd ten tijde van de eerste strafzaak?

Wanneer HIC-daders worden vergeleken met daders van andersoortige delicten, blijkt er een groot verschil tussen het aantal strafzaken waarbij zij gedurende hun carrière betrokken zijn en de leeftijd waarop deze strafzaken plaatsvinden. Zo begint een aanzienlijk deel van de overvallers, straatrovers en woninginbrekers op vroege leeftijd met delinquent gedrag en zijn zij vervolgens betrokken bij een groot aantal strafzaken. Ook valt op dat zij tot op late leeftijd crimineel actief zijn. Daders van andersoortige delicten zijn voor het overgrote deel slechts betrokken bij een klein aantal strafzaken gedurende hun carrière. De kans dat personen voor lange tijd betrokken raken bij een groot aantal strafzaken neemt toe naarmate zij op jongere leeftijd met een criminele carrière beginnen.

Daders die hun criminele carrière beginnen met een HIC-delict hebben meer strafzaken én een grotere kans om veelpleger te worden, vergeleken met daders die hun carrière starten met een andersoortig delict. Deze risico’s nemen sterk toe wanneer daders minderjarig zijn ten tijde van hun eerste strafzaak. Als negen veelvoorkomende type startdelicten (drie HIC-delicten en zes niet-HIC-delicten) worden vergeleken, blijkt dat delinquenten die hun carrière starten met een straatroof de meeste strafzaken hebben en het grootste risico hebben om veelpleger te worden, gevolgd door personen die starten met een diefstal (geen high impact crime), een woninginbraak of een overval.

De resultaten van het onderzoek onderstrepen het belang van blijvende, intensieve aandacht voor HIC-daders. Door deze daders met gerichte interventies van het criminele pad af te krijgen kan veel toekomstige criminaliteit voorkomen worden. Vroegtijdig ingrijpen is hierbij essentieel, aangezien daders die op minderjarige leeftijd starten met een HIC-delict of een diefstal een vergrote kans hebben op een langdurige en ernstige criminele carrière. Door vroeg signalering en het aanpakken van risicofactoren voor criminaliteit die zich al in de kindertijd kunnen opstapelen (zoals gezinsproblematiek, middelengebruik en agressief gedrag) kan een criminele carrière wellicht voorkomen worden.

Afsluitend

De uitkomsten van bijgesloten ´kennisparel´ biedt een aantal relevante aanknopingspunten voor beleid en praktijk. En daar is onderzoek natuurlijk een belangrijk middel voor. In Nederland zijn we trouwens ten opzichte van andere landen behoorlijk verwend waar het om beschikbaar onderzoek gaat. Dat het bijzonder goed gaat met de ontwikkeling van de zogenaamde High Impact Crimes in Nederland blijkt wel uit onderstand tabel, ook dat is goed nieuws. Tussen 2009 en 2020 is respectievelijk sprake van een percentuele daling van overvallen met -69%; straatroof met -62%; woninginbraak met -59%; en ten slotte geweld met -34%. De vlag kan uit zou ik zeggen. O ja, bezoek ook nog een de ProHIC site om aan de weet te komen welke maatregelen en interventies genomen worden om High Impact Crimes te voorkomen: https://prohic.nl/handreiking-prohic/

Geregistreerde HIC-delicten 2009 – 2020

Jaar	Overvallen	Straatroof	Woninginbraak	Geweld
2009	2.898	8.390	74.130	105.365
2010	2.572	8.190	82.520	98.810
2011	2.272	8.400	88.960	98.050
2012	1.982	8.050	91.930	95.735
2013	1.633	7.050	87.720	89.265
2014	1.267	5.460	71.230	84.920
2015	1.239	4.731	64.560	83.106
2016	1.138	4.167	55.470	80.332
2017	1.103	3.576	49.124	75.557
2018	1.143	3.517	42.662	72.533
2019	1.174	3.777	39.365	73.638
2020	908	3187	30.552	70.230

Bron: politie