Beste collega´s van binnen en buiten het ministerie van Justitie & Veiligheid,
Inleiding en context
Goede morgen allemaal op deze woensdag 8 september 2021. Vanmiddag presenteert (PowerPoint presentatie bijgesloten) mijn collega Marlou Tibbe en ondergetekende bijgesloten rapport over de rol van de vastgoedsector als gelegenheidsstructuur / facilitator voor georganiseerde misdaad in Nederland. Op verzoek van het Landelijk Informatie- en Expertise Centrum (LIEC, https://www.riec.nl/) is een literatuurscan (ook wel ‘desk research’ genoemd) uitgevoerd naar die rol. Op basis van deze synthese is in kaart gebracht wat bekend is over die rol en de mate waarin zowel (een combinatie van) repressieve als preventieve interventies en maatregelen beschikbaar zijn gericht op het voorkomen en opsporen van (bepaalde vormen van) georganiseerde misdaad die gebruik (of eigenlijk misbruik) maken van vastgoed. De uitkomsten van dit rapport worden mede gebruikt om een opdracht te formuleren voor de deelnemers aan de zogenaamde ´Landelijke Fenomeentafel Ondermijning in de vastgoedketen´ die op 8 september 2021 van start gaat. Hierbij is sprake van een samenwerkingsverband tussen een groot aantal partijen die allen vanuit hun eigen expertise rond vastgoed de komende jaren de veroorzakende en gelegenheid scheppende rol van vastgoed in relatie tot georganiseerde misdaad willen inperken.
Bij de start van deze fenomeentafel kan gebruik worden gemaakt van de beschikbare kennis die reeds voorhanden is. Op basis van een aanzienlijk aantal documenten -die zijn aangeleverd door het LIEC en onder meer afkomstig zijn van het Kennisplatform Ondermijning en allerlei partijen- is gepoogd een beeld te schetsen van de rol die vastgoed speelt bij de georganiseerde misdaad in Nederland en welke interventies en handelingsperspectieven al worden toegepast. Dat maakt dat bij de keuzes voor een op evidentie geformuleerd beleid en aanpak beter kan worden ingeschat wat veelbelovend is, wat werkt en wat niet werkt. Het gaat dan om een aantal strategische keuzes voor wat betreft focus, te hanteren aanpak, beargumenteerde financiële investeringen, te verwachten effecten daarvan en de beoordeling van die effecten.
Hiermee kan een beleid gevoerd worden dat is gebaseerd op betrouwbare feiten, gedegen analyses en aansprekende concepten en inzichten uit de wetenschap en praktijk. Een dergelijke aanpak zal uiteindelijk meer efficiëntie en effectiviteit tot gevolg hebben. Uiteraard bestaan er geen handboeken of panklare recepten die aangeven wat wel of niet werkt bij de aanpak van vastgoed in relatie tot georganiseerde misdaad. Wel is steeds meer inzicht verkregen in welke richting gezocht moet worden om het fenomeen succesvol tegen te gaan. Kennisnemen van dergelijke inzichten is dan ook van belang voor iedereen die betrokken is bij de preventie en opsporing van georganiseerde misdaad. De hoop is dat de uitkomsten van deze synthese zowel beleid als praktijk verder kunnen stimuleren en op weg kunnen helpen om Nederland nog veiliger te maken door de juiste keuzes te maken in de toe te passen (preventieve) maatregelen en interventies. Het is daarbij de ambitie om de georganiseerde misdaad in Nederland de komende jaren in omvang en ernst te reduceren.
Bron
Tibbe, Marlou & Jaap de Waard (september 2021). Vast goed of vast fout: De vastgoedsector als gelegenheidsstructuur / facilitator voor georganiseerde misdaad in Nederland. Den Haag: Ministerie van Justitie & Veiligheid, programma Directoraat-Generaal Ondermijning, 54 pp. https://www.researchgate.net/publication/354402748_Vast_goed_of_vast_fout_De_vastgoedsector_als_gelegenheidsstructuur_facilitator_voor_georganiseerde_misdaad_in_Nederland Voor de bijbehorende PowerPoint presentatie zie: https://www.researchgate.net/publication/354402837_VastgoedPresentatie08092021DEFpptx
Samenvatting
Dit rapport bestaat uit drie delen. In het eerste deel wordt beschreven hoe het beleid op het gebied van de georganiseerde misdaad in Nederland zich de afgelopen decennia heeft ontwikkeld en wordt kennis over de logistiek van georganiseerde misdaad geboden die als basisinformatie nuttig kan zijn. In het tweede deel volgt een beschrijving van de uitkomsten van een literatuurscan over ondermijning in de vastgoedketen. In het derde deel volgt de bijlage “Overzicht van maatregelen/interventies per vastgoedsector” die in kaart brengt welke maatregelen, interventies, samenwerkingsverbanden enzovoorts beschikbaar zijn op het ‘exploitatieterrein’ van vastgoed. In de bijlage is het mogelijk om door te klikken. Dit stelt de gebruiker in staat gericht te zoeken naar maatregelen en dergelijke die beschikbaar zijn in specifieke onderdelen van de vastgoedsector. Ook zijn hyperlinks toegevoegd naar websites van de onderzoeken en andere documenten waar de maatregelen en dergelijke uit afkomstig zijn. Op deze manier is gepoogd het document gebruiksvriendelijk te maken. Het gaat daarbij in deze bijdrage om de rol van vastgoed als gelegenheidsschepper voor het uitvoeren van criminele activiteiten, zoals het opslaan van illegale goederen. In het rapport wordt dit nader toegelicht. Belangrijk om te vermelden is dat het rapport niet gaat over de speculatieve rol van vastgoed, wat kort gezegd neerkomt op de rol van vastgoed als investeringssector en witwasmachine.
Afsluitend
Beste lezers, dit is voorlopig de laatste ´kennisparel´ die jullie hebben ontvangen. Ik ga drie weken met verlof en op 4 oktober 2021 valt er weer een nieuwe ´kennisparel´ in jullie mailbox. Ik hoop de komende weken een mooie tijd te hebben in de regio Piëmont in Italië. Ik wens jullie de komende weken succes met de werkzaamheden en tot begin oktober!
Piëmontese Rijstvelden tussen Novara en Vercelli
Tot zover maar weer, blijf gezond, optimistisch en wees vooral aardig voor elkaar. Alleen zo gaan we echt solidair met elkaar om. Tot de volgende ´kennisparel´ die over een paar dagen in jullie mailbox valt.
