Inleiding
Een nieuwe maand, 1 mei 2020 alweer, ook deze maand weer nieuwe ´kennisparels´ in jullie mail. Vandaag een mooi artikel over het reguleren van georganiseerde criminaliteit. Tot nu toe wordt er in beleid en praktijk weinig kritisch gekeken naar de mate waarin overheidsbeleid zelf in feite kansen biedt waardoor georganiseerde misdaad zich verder kan ontwikkelen. Uit een aantal casestudies blijkt dat wet- en regelgeving onvoorziene criminogene consequenties kan hebben met als gevolg dat lucratieve georganiseerde criminaliteitsmarkten ontstaan. Het blijkt dat wet- en regelgeving potentiële criminaliteitsrisico’s met zich meebrengen bij de volgende zeven beleidsinitiatieven:
1. Bij de introductie van een verbod op, of het terugdringen van veel gevraagde (illegale) goederen of diensten;
2. Bij het verwijderen, verminderen of intensiveren van toezicht en handhaving;
3. Bij het toekennen van bepaalde verantwoordelijkheden aan werknemers binnen de overheid;
4. Bij de introductie van milieubeschikkingen waarmee extra financiële heffingen (verwijderingsbijdragen) gemoeid zijn;
5. Bij de introductie van een concessie op een belasting of andere heffing;
6. Bij de introductie van een subsidieregeling of compensatieregeling;
7. Bij de introductie van een verhoging van een belasting toegevoegde waarde op goederen, diensten en producten.
Tot nu toe worden nieuwe wetsvoorstellen, regelgeving en grootschalige projecten nauwelijks beoordeeld op hun criminaliteit bevorderende bijdrage aan vormen van georganiseerde criminaliteit. Het is zaak dat de overheid veel meer kritisch kijkt naar het eigen beleid en de mate waarin dat beleid eventuele kansen biedt aan het ontstaan en ontwikkelen van georganiseerde criminaliteit. Via criminaliteitsrisicoanalyses of zogenaamde ’crime impact statements’ kan worden voorkomen dat de overheid zelf voor criminogene situaties zorgt die de georganiseerde criminaliteit de gelegenheid geeft om kansen te pakken. Ik maakte ooit bijgesloten PowerPoint waarin de zeven hier boven beschreven risico´s op georganiseerde criminaliteit met concrete voorbeelden worden verduidelijkt:
Bijgesloten artikel geeft op systematische wijze weer hoe in Zweden wordt omgegaan met het gegeven dat wet- en regelgeving kansen biedt aan georganiseerde criminaliteit. Om van te leren binnen de Nederlandse context lijkt mij.
Bron
Korsell, Lars (September 2018). Regulating organized crime. The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, vol. 679, no. 1, pp. 158-176. https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0002716218782654
Samenvatting
A significant percentage of organized crime exploits regulated markets by offering services and goods without complying with relevant regulations. This may include offers of “tax-free” goods such as tobacco and alcohol, or unreported employment. Although regulatory schemes may in this way create opportunities for organized crime, situational crime prevention can also be built into, or established ancillary to, regulations. This article discusses the significant opportunities for crime prevention in regulatory schemes by using situational crime prevention as an analytical tool. I show how incorporating crime prevention rules into legislation—a step customarily known as “crime proofing”—combats organized crime by using administrative measures. In other words, regulatory schemes can bear significant responsibility for creating the conditions for organized crime by making it possible to earn money by building a criminal business that continually provides a market with what the
regulatory scheme seeks to prevent, tax, or otherwise. Regulatory schemes are the reason why some forms of organized crime occur, and the extent to which organized crime affects the social and economic fortunes of nations is a nontrivial matter.
Afsluitend
Deze gepresenteerde voorbeelden laten zien dat bij veel verbodsbepalingen bijna standaard te voorspellen valt dat er zich illegale en oncontroleerbare markten gaan ontwikkelen. Deze handel in illegale goederen of diensten is vooral omvangrijk wanneer er sprake is van een ruime beschikbaarheid daarvan in omliggende landen. Vanuit economische principes kan gesteld worden dat illegale markten kunnen floreren wanneer overheden via wet- en regelgeving interveniëren in de economische marktdynamiek. De ontstane criminele gelegenheidsstructuur wordt vooral veroorzaakt door de dynamiek tussen de vraag en het aanbod van (illegale) goederen en diensten. Vooral bij zeer gewilde producten en daarmee een omvangrijk volume zijn deze markten zeer winstgevend. Hierdoor ontstaat vooral een georganiseerde criminele gelegenheidsstructuur. Die structuur is in Nederland ten opzichte van andere landen ruim aanwezig.
Gezien het massale karakter dat kenmerkend is voor deze markten is het voor de criminele deelnemers binnen deze markten een noodzaak om te beschikken over een goede logistieke infrastructuur. Vooral in Nederland biedt de legale infrastructuur (wegen, water, havens, vliegvelden, open grenzen, treinverkeer, goederenvervoer) een prima gelegenheidsstructuur voor de criminele gelegenheidsstructuur. Een kenmerk van dergelijke markten is de noodzaak om vooral het vervoer en transport van de illegale goederen goed te kunnen regelen. Mobiliteit en criminaliteit gaan vaak hand in hand. Ook een soepele verdeling en afzet van illegale goederen is een belangrijke voorwaarde om goed te kunnen functioneren. Criminele netwerken, en nodale punten zijn onmisbaar om de criminele bedrijfsvoering goed vorm te geven.
Kortom, verboden markten zijn lucratieve criminele markten. Een actief optredende overheid om een verbod te bewerkstelligen zal regel overschrijdend gedrag van inwoners en organisaties in de hand werken . Ook hier geldt dat vroegtijdig preventief ingrijpen en het frustreren van de logistieke keten een must is. Ook binnen deze markten kan een groot scala aan preventieve maatregelen en interventies worden toegepast. Daarover later meer in een volgende ´kennisparel´.
Tot zover maar weer, nog steeds allemaal gezond blijven, op elkaar letten en voor zover mogelijk optimistisch blijven. Alvast allemaal een fijn weekeinde toegewenst en tot volgende week en de volgende ´kennisparel´.