Probleemgericht werken aan High Impact Crime
Probleemgericht werken aan High Impact Crime
Inleiding en context
Ik wens jullie allemaal een mooie en zonnige nieuwe werkweek toe op deze maandag 11 april 2022. Maar eerst een zomers lied: https://www.youtube.com/watch?v=YQ3KOvoJfFQ Surfmuziek uit begin jaren ´60. Maar nu naar de ´kennisparel´ van vandaag dat is er één over de zogenaamde criminele inmenging van georganiseerde misdaad binnen ondernemingen in het Midden- en Kleinbedrijf. Het betreft deeluitkomsten van een meer omvangrijk onderzoek ‘Red flags bij criminele inmenging’. Dat is een tweejarig onderzoek vanuit de lectoraten Management van Cultuurverandering (Hogeschool van Amsterdam), Risicomanagement & Gedrag (Hogeschool Rotterdam) en Ondermijning (Avans Hogeschool), binnen een consortium met (mkb-)ondernemingen, ondernemersverenigingen en overheidspartijen en wordt mede gefinancierd vanuit het SIA-RAAK-mkb onderzoeksprogramma. Zie https://magazine.hva.nl/red-flags-bij-criminele-inmenging/voorpagina
Met dat tweejarige onderzoeksproject richtten de onderzoekers zich op een aantal cruciale elementen om het criminele bedrijfsproces vorm te geven en te faciliteren, met als sleutelbegrip ‘criminele inmenging’. Samen met een consortium van ondernemers en gemeenten hebben de onderzoekers van hogescholen Amsterdam, Rotterdam en Avans, onderzocht hoe de rol van ondernemers en ondernemersverenigingen op bedrijventerreinen versterkt kan worden om die criminele inmenging tegen te gaan. De afgelopen jaren is met de opkomst van het woord ‘ondermijning’ veel maatschappelijke aandacht gecreëerd voor de schadelijke effecten van georganiseerde misdaad in Nederland. Hoewel er verschillende definities worden gehanteerd van het containerbegrip ondermijning, is de verwevenheid tussen onder- en bovenwereld een terugkerend element. Criminele inmenging is gedefinieerd als ‘het proces waarbij een actor van een criminele organisatie voor het criminele bedrijfsproces zich gericht wendt tot en verbindt aan een bonafide onderneming, waardoor deze onderneming zonder doelbewuste intentie een facilitator wordt van criminele activiteiten’. Maar nu naar de ´kennisparel´ van vandaag, hoe ziet die criminele inmenging eruit?
Bron
Essen, Erik & Jimmy Maan (april 2022). Criminele inmenging in het mkb: Casusonderzoek naar de faciliterende rol van bonafide ondernemingen in het criminele bedrijfsproces. Tijdschrift voor Veiligheid, vol. 21, no. 1, pp. 1-17.
Samenvatting
De term criminele inmenging is reeds onderdeel van het maatschappelijk en criminologisch discours, maar binnen de academische literatuur niet gedefinieerd en geconceptualiseerd. Bij criminele inmenging maken criminele organisaties gebruik van bonafide bedrijven voor de facilitering van criminele bedrijfsprocessen. We introduceren een definitie op basis van empirisch onderzoek en onderscheiden hierbinnen drie vormen hoe bonafide bedrijven als facilitator kunnen optreden. Dit schijnt zowel licht op de vehikelfunctie van ondernemingen als op manieren waarop criminele organisaties die vehikelfunctie aanwenden. Door te illustreren hoe verweving plaatsvindt, hopen we handvatten te bieden om ongewenste verwevenheid te voorkomen.
Om te voorkomen dat men faciliteert, moet een onderneming criminele inmenging kunnen herkennen. Concreet kunnen de in dit artikel geïntroduceerde manieren van faciliteren – middels transacties, parasitair misbruik en infiltratie – worden voorzien van voorbeelden en signaaloverzichten. Voor ondernemers en professionals kunnen die voorbeelden en signaaloverzichten van meerwaarde zijn om criminele toenaderingspogingen en het proces van criminele inmenging vroegtijdig in het vizier te krijgen. Dit kan op zijn beurt weer een basis bieden voor praktische producten voor ondernemers om de weerbaarheid van de eigen onderneming tegen criminele inmenging te versterken.
Afsluitend
Een mooi voorbeeld van toegepast onderzoek op het terrein van de aanpak van georganiseerde misdaad. Het onderzoek daaromtrent blijft de komende jaren van belang om een stevig fundament voor de aanpak van georganiseerde misdaad te bewerkstelligen en te ondersteunen, zie bijvoorbeeld: https://www.researchgate.net/publication/359392163_Kennisagenda_Ondermijning De georganiseerde misdaad maakt vaak gebruik van dezelfde faciliterende infrastructuur zoals legale organisaties die gebruiken. Om te kunnen opereren op de illegale markt is het vaak noodzakelijk om gebruik te maken van aanwezige diensten van die legale markt (distributie, financiële handelingen, huisvesting, vergunningstelsels). De hoogwaardige infrastructuur van Nederland (kennisniveau, transport- en communicatiefaciliteiten, juridische voorzieningen) en zijn typische kenmerken (transitland) maken de Nederlandse ondernemers dan een aantrekkelijke ‘partner’ . De georganiseerde misdaad in Nederland is sterk afhankelijk van handelsactiviteiten voor legale goederen. Het gebruik van vervoerders, transportdocumenten, financiële adviseurs, advocaten, notarissen, en ruimten voor opslag zijn onmisbaar voor de criminele bedrijfsvoering.
De logistiek van georganiseerde misdaad is voor de bedrijfsvoering sterk afhankelijk van publieke en semipublieke ruimten. Dat betekent dat de meest belangrijke facilitator van georganiseerde misdaad de publieke sector is, vooral wanneer het niet op een adequate manier zorg draagt voor handhaving en toezicht binnen die ruimten. De illegale gelegenheidsstructuur kan door een meer offensieve manier van rechtshandhaving teruggebracht worden. Echter, wanneer niemand de probleemeigenaar is, is ook niemand de probleemoplosser. Dit vergt veelal bestuurlijke lef en doorzettingskracht. Daar heeft het de laatste jaren aan ontbroken.
De ontstane criminele gelegenheidsstructuur wordt vooral veroorzaakt door de dynamiek tussen de vraag en het aanbod van (illegale) goederen en diensten. Vooral bij zeer gewilde producten en daarmee een omvangrijk volume zijn deze markten zeer winstgevend. Hierdoor ontstaat vooral een georganiseerde criminele gelegenheidsstructuur. Gezien het massale karakter dat kenmerkend is voor deze markten is het voor de criminele deelnemers binnen deze markten een noodzaak om te beschikken over een goede logistieke infrastructuur. Vooral in Nederland biedt de legale infrastructuur (wegen, water, havens, vliegvelden, open grenzen, treinverkeer, goederenvervoer) een prima gelegenheidsstructuur voor de criminele gelegenheidsstructuur.
Een kenmerk van dergelijke markten is de noodzaak om vooral het vervoer en transport van de illegale goederen goed te kunnen regelen. Mobiliteit en criminaliteit gaan vaak hand in hand. Ook een soepele verdeling en afzet van illegale goederen is een belangrijke voorwaarde om goed te kunnen functioneren. Criminele adaptieve netwerken en nodale punten zijn onmisbaar om de criminele bedrijfsvoering goed vorm te geven. Kortom, verboden markten zijn lucratieve criminele markten. Een actief optredende overheid om een verbod te bewerkstelligen zal regel overschrijdend gedrag van inwoners en organisaties in de hand werken. Ook hier geldt dat vroegtijdig preventief ingrijpen en het frustreren van de logistieke keten een must is. Kortom, ook hier is criminaliteitspreventie de eerste aangewezen route om de georganiseerde misdaad in Nederland terug te dringen: https://www.researchgate.net/publication/338999955_Preventieve_en_bestuurlijke_aanpak_van_georganiseerde_criminaliteit_in_Nederland_Een_multidimensionale_aanpak
Tot zover maar weer, blijf gezond, optimistisch en wees vooral aardig voor elkaar. Alleen zo gaan we echt solidair met elkaar om. Tot de volgende ´kennisparel´ die over een paar dagen in jullie mailbox valt.