Inleiding en context
Beste mensen, een nieuwe week dus nieuwe kansen op deze maandag 24 oktober 2022. Ik wens jullie een aangename (werk)week toe. Ik begin daarom maar weer met een mooie ´kennisparel´. Het leuke van deze ´kennisparel´ is dat er 19 pareltjes worden beschreven in een overzicht van veelbelovende regionale en lokale initiatieven op het gebied van online criminaliteit.
Met de digitalisering van onze samenleving krijgen steeds meer delicten een digitale component. Dergelijke delicten worden ook wel aangeduid als online criminaliteit. Onder online criminaliteit verstaan we in dit onderzoek zowel delicten die worden gepleegd via ICT en ook gericht zijn op ICT (cybercriminaliteit) als delicten waarbij ICT alleen een rol speelt bij de modus operandi (gedigitaliseerde criminaliteit). Slachtofferschap van online criminaliteit is nu al hoog en neemt met de steeds verdergaande digitalisering alleen maar toe. Dergelijke delicten zullen daarom steeds vaker onderdeel worden van het dagelijkse werkaanbod van politiemedewerkers.
Feitelijk is ‘digitaal’ nu ‘normaal’ geworden en krijgen politiemedewerkers door de hele organisatie heen met allerlei varianten van online criminaliteit te maken. De aanpak van online criminaliteit heeft binnen de politie eerst op nationaal niveau (bijvoorbeeld met de oprichting van het Team High Tech Crime en het Dark Web Team) en later op eenheidsniveau (met de komst van de zogenaamde cybercrime teams) de laatste jaren vorm gekregen. Inmiddels zijn ook binnen de regionale politie-eenheden allerlei initiatieven op het gebied van de aanpak van online criminaliteit. Op dit moment ontbreekt echter zicht op al deze regionale en lokale initiatieven, waardoor het onduidelijk blijft hoe de aanpak van online criminaliteit op lokaal en regionaal niveau vorm krijgt. Bijgesloten ´kennisparel´ biedt dat overzicht. Ik heb ook de bijbehorende ´Infographic´ bijgesloten, mooi spul.
Bron
Schiks, Jim, Susanne van ’t Hoff – de Goede & Rutger Leukfeldt (september 2022). Op zoek naar de parels bij de lokale aanpak van cybercriminaliteit en gedigitaliseerde criminaliteit: Een verkennend onderzoek. Den Haag: Politie & Wetenschap, 60 pp.
Samenvatting
Online criminaliteit is onderdeel geworden van het dagelijkse werkaanbod van politiemedewerkers. Binnen de regionale politie-eenheden zijn allerlei initiatieven ontstaan op het gebied van de aanpak van online criminaliteit. Op dit moment ontbreekt echter zicht op al deze regionale en lokale initiatieven. In het onderzoek ‘Parels bij de lokale aanpak van cybercriminaliteit en gedigitaliseerde criminaliteit’ staan deze initiatieven daarom centraal.
Het rapport biedt een overzicht van veelbelovende regionale en lokale initiatieven op het gebied van online criminaliteit, zodat eenheden van elkaar kunnen leren, zodat initiatieven eventueel op grotere schaal kunnen worden ingezet, maar ook om inzicht te krijgen in eventuele knelpunten. De 19 geïdentificeerde parels worden in het rapport uitgebreid beschreven, ingedeeld aan de hand van verschillende fasen van het politiewerk: preventie, opsporing, kennis en kunde of meerdere fasen van het politiewerk.
Een ‘parel’ is een regionaal of lokaal initiatief binnen de politie, waarin de aanpak of preventie van online criminaliteit centraal staat. Een parel is op regionaal of lokaal niveau ontstaan, en is (nog) niet geïmplementeerd in alle eenheden. De parel heeft betrekking op online criminaliteit (brede definitie) en op het proces bij de politie, van aangifte tot opsporing, of de bredere inzet van de politie in de preventie of bestrijding van online criminaliteit. Er wordt van een parel gesproken indien het een niet-incidenteel initiatief betreft. Ten slotte worden alleen initiatieven die nog lopen (actief zijn) aangemerkt als parel, zodat er een actueel overzicht ontstaat van de ontwikkelingen binnen de politieorganisatie.
Afsluitend
Ik wil ook dit keer opnieuw pleiten voor een serieuze investering in gedegen effectevaluaties. In Nederland blinken we in de aanpak van criminaliteit en rechtshandhaving uit in innovatie maar is er tegelijkertijd een schreeuwend gebrek aan evaluatie. Bijgesloten ´kennisparel´ laat zien dat er weinig bekend is over de werking van de beschreven initiatieven. Er zijn weliswaar positieve geluiden en voorbeelden, maar concrete effectevaluaties blijven grotendeels uit. Dit is enerzijds begrijpelijk, aangezien de politieorganisatie andere doelstellingen en prioriteiten heeft die met een beperkte capaciteit moeten worden aangevlogen. Anderzijds zorgt de beperkte capaciteit er ook voor dat de middelen op een effectieve wijze ingezet dienen te worden. Kortom, van evaluaties kun je leren en op basis daarvan veel meer rationeel beleid voeren en financiële uitgaven beargumenteren.
Het verdient dan ook de aanbeveling om meetbare doelen te formuleren en vervolgens effectevaluaties of mimimaal plan- en procesevaluaties uit te voeren. Experts adviseren hierbij om in te zetten op kleine effecten die de politie zelf kan meten. Denk aan bijvoorbeeld een kennismeting (voor- en nameting), het aantal activiteiten dat men rondom een project verricht of het aantal opsporingsonderzoeken dat wordt opgepakt omtrent een fenomeen. Het verdient ook de aanbeveling om politiemedewerkers hierin te ondersteunen, bijvoorbeeld door een handleiding voor evaluaties op te stellen. En die bestaat, zie dit mooie product: https://prohic.nl/wp-content/uploads/2021/11/Basisboek_WEB_no_20211116.pdf
