Inleiding en context

Ik wens jullie allemaal een prettige donderdag 26 januari 2023 toe. Eerst een ´oud´ futuristisch liedje: https://www.youtube.com/watch?v=ff974Ocxl4Q Vandaag een wat bijzondere ´kennisparel´ bijgesloten. De auteur laat overtuigend zien dat door de komst van de zogenaamde deeleconomie de criminaliteitsontwikkeling en de preventieve activiteiten grootschalig kunnen veranderen. Door de komst van technologie verandert de samenleving snel van een op persoonlijk eigendom gerichte samenleving naar een zogenaamde deelmaatschappij. De deeleconomie, het van persoon naar persoon delen van onroerend goed via een online platform (bijvoorbeeld Airbnb, JustPark), groeit exponentieel.

Omdat mensen middelen delen (bijv. huizen, auto’s, gereedschap, kleding, boeken, garages, zwembaden en meer), wordt er vaak een contract overeengekomen tussen de delers. Die ontwikkeling heeft de potentie om criminaliteit terug te dringen en te voorkomen en biedt tevens alternatieven voor het strafrechtsysteem. In de deeleconomie is de bescherming van gedeelde persoonlijke eigendommen en diensten namelijk niet gebonden aan de trage en beperkte middelen van het door de overheid aangeboden rechtssysteem. Deze wordt deels vervangen door schriftelijke contracten tussen individuen die met particuliere middelen kunnen worden afgedwongen.

Wat betekent deze ontwikkeling voor de gelegenheidsstructuur waarin criminaliteit kansen krijgt? Wat betekent deze ontwikkeling voor het risico op slachtofferschap? Welke veranderingen treden op bij conflictoplossing tussen private en overheidspartijen? Daar geeft bijgesloten ´kennisparel´ antwoorden op. De uitkomsten bieden naar mijn mening bijzondere inzichten die het verdienen om nader onderzocht te worden.

Bron

Stickle, Ben (January 2023). Crime Sharing: How the Sharing Economy may Impact Crime Victims. Victims & Offenders: An International Journal of Evidence-based Research, Policy, and Practice, 3 January, pp. 1-22.

https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/15564886.2022.2159905

Samenvatting

The sharing economy (e.g., Uber, Lyft, Airbnb) is growing rapidly. It is a disruptive innovation in how people cooperate and share services and products in many ways. One of the likely outcomes of this change is reducing crime and transitioning from publicly provided justice systems to prevention and alternative dispute resolution. These changes occur because the sharing economy alters the opportunity structure of committing a crime and enhances safety by increasing digital place managers, guardians, and handlers.

Further, the sharing economy places victims back at the forefront of concern and often identifies alternative dispute resolution outside the criminal justice system. These changes are evident from a content examination of 40 popular sharing platform websites. Findings indicate that 78% have a rating system in place, 50% have a help section for problems between sharers, 80% provide access to contracts on their websites, and 63% specify arbitration if disputes cannot be settled. These findings indicate that the sharing economy and private regulation are impacting the structure of the justice system, enhancing safety, reducing the private ownership of products, empowering victims with knowledge of sharing partners, and providing access to private arbitration to solve disputes.

Afsluitend

Een prima bijdrage die als voedsel voor gedachtevorming kan dienen. De groei van de deeleconomie en de innovaties die daarop volgen, zijn paradigmaverschuivingen op twee belangrijke gebieden. Ten eerste is er de aannemelijk kans op minder criminaliteit, meer veiligheid en meer vertrouwen doordat private dienstverleners inzicht geven in gedrag in het verleden en technologie de anonimiteit wegneemt en zorgt voor “digitale controllers”. Ten tweede kunnen contractschendingen worden opgelost in particuliere rechtbanken waardoor de focus wordt verlegd van de “overheid-als-slachtoffer” naar het daadwerkelijke slachtoffer (d.w.z. degene die het verlies heeft geleden) Hierdoor worden  individuele rechten vergroot, individuen worden mondiger gemaakt en restitutie aan slachtoffers wordt bevorderd.

De deeleconomie is misschien wel de innovatie die nodig is om de weg vrij te maken naar het terugdringen van criminaliteit, het verbeteren van de veiligheid en het teruggeven van controle aan de slachtoffers (wanneer er een misdrijf plaatsvindt). Deze vooruitgang, mogelijk gemaakt door technologie, heeft invloed op hoe en wanneer men met elkaar omgaat.  Het zal een blijvende invloed hebben op hoe er tegen criminaliteit wordt aangekeken en daarop wordt gereageerd. Het is heel goed mogelijk dat de deeleconomie model zal staan voor innovaties in het rechtssysteem en deze tot verandering zal leiden. Met deze observaties roept bijgesloten ´kennisparel´ op tot serieus onderzoek naar de deeleconomie en de impact ervan op criminaliteitsontwikkelingen, slachtofferschap en gerechtigheid.