Inleiding en context
Goede morgen beste mensen, het is vandaag dinsdag 14 mei 2024. Nederland oogt nog steeds zomers, geniet ervan. Ik begin met een toepasselijk liedje bij de ´kennisparel´ van vandaag: https://www.youtube.com/watch?v=iI5af6g0tdM The Adicts. Verslavingen komen er in vele soorten en maten voor. Van alcohol tot tabakswaren tot ongezond voedsel tot suiker tot gok- en seksverslaving. Overheden doen er van alles aan om die verslavingen te reduceren of te voorkomen. Ze kosten de maatschappij namelijk flink wat geld en richten bij de verslaafden en de kenniskring daaromheen veel materiële en immateriële schade aan.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) benadrukt dat de belastingen op alcohol, tabak, ongezond voedsel en met suiker gezoete dranken en eten als één van de meest effectieve beleidsmaatregelen kan worden beoordeeld om de negatieve effecten van een verslaving hieraan te voorkomen. Bijgesloten ´kennisparel´ betreft een overkoepelende review waarin het wetenschappelijk bewijs uit 50 systematische reviews is geïdentificeerd waaruit die relatie tussen prijs en omvang van het gebruik van alcohol, tabak, ongezond voedsel en suiker wordt samengevat. De hoofdconclusie is dat prijsstijgingen van alcohol, tabak, ongezond voedsel en suiker consequent in verband worden gebracht met een afname van de vraag en consumptie: bingo! Bovendien kan worden verwacht dat het verhogen van de belastingen de belastinginkomsten zal vergroten.
Hierbij is wel een kritische noot op zijn plaats. Het blijkt ook dat bij prijsverhoging van alcohol en tabakswaren de georganiseerde misdaad flinke kansen wordt geboden op marktvergroting en ophoging van de illegale verdiensten. Kijk maar eens naar deze PowerPoint voor achtergrondinformatie: https://www.researchgate.net/publication/370996344_Geen_kansen_bieden_aan_georganiseerde_criminaliteit_Onbedoelde_criminogene_effecten_van_overheidsbeleid
Bron
Burton, Robin, Casey Sharpe, Saloni Bhuptani, Mike Jecks, Clive Henn, Nicola Pearce‑Smith, Sandy Knight, Marguerite Regan & Nick Sheron (May 2024). The relationship between the price and demand of alcohol, tobacco, unhealthy food, sugar-sweetened beverages, and gambling: An umbrella review of systematic reviews. BMC Public Health, 10 May, pp. 1-16. https://bmcpublichealth.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12889-024-18599-3
Samenvatting
The World Health Organization highlight alcohol, tobacco, unhealthy food, and sugar-sweetened beverage (SSB) taxes as one of the most effective policies for preventing and reducing the burden of non-communicable diseases. This umbrella review aimed to identify and summarise evidence from systematic reviews that report the relationship between price and demand or price and disease/death for alcohol, tobacco, unhealthy food, and SSBs. Given the recent recognition as gambling as a public health problem, we also included gambling.
The protocol for this umbrella review was pre-registered (PROSPERO CRD42023447429). Seven electronic databases were searched between 2000–2023. Eligible systematic reviews were those published in any country, including adults or children, and which quantitatively examined the relationship between alcohol, tobacco, gambling, unhealthy food, or SSB price/tax and demand (sales/consumption) or disease/death. Two researchers undertook screening, eligibility, data extraction, and risk of bias assessment using the ROBIS tool.
We identified 50 reviews from 5,185 records, of which 31 reported on unhealthy food or SSBs, nine reported on tobacco, nine on alcohol, and one on multiple outcomes (alcohol, tobacco, unhealthy food, and SSBs). We did not identify any reviews on gambling. Higher prices were consistently associated with lower demand, notwithstanding variation in the size of effect across commodities or populations. Reductions in demand were large enough to be considered meaningful for policy.
Our review clearly demonstrates that, at the most basic level, price interacts with income to affect demand, such that price increases of alcohol, tobacco, unhealthy food, or SSBs are associated with reductions in demand. Such consistency in findings clearly highlights the fundamental role of tax as a public health policy. Our review suggests that a 10% increase in product price is associated with reductions in demand in the order of 9.% for SSBs, 6% for unhealthy food, 5% for tobacco, and 1% for alcohol. Increases in the price of alcohol, tobacco, unhealthy food, and SSBs are consistently associated with decreases in demand. Moreover, increasing taxes can be expected to increase tax revenue. There may be potential in joining up approaches to taxation across the harm-causing commodities.
Afsluitend
Een meer dan overduidelijke conclusie waar overheden die betrokken zijn bij het beleid om verslavingen en een ongezonde levensstijl tegen te gaan niet omheen kunnen. Onlangs verscheen een artikel in The British Medical Journal waarin deze vraag centraal stond: Minimum unit pricing for alcohol saves lives, so why is it not implemented more widely?: https://www.bmj.com/content/384/bmj-2023-077550.full Het antwoord op deze vraag is dat in veel landen het niet hanteren van de minimale eenheidsprijs (MUP) voor alcohol de oorzaak is van vermijdbare sterfgevallen, verwondingen en ziekten. Een mooie bijdrage, daarom sluit ik er een PDF van bij.
MUP vermindert de alcoholconsumptie onder zware drinkers en mensen met een alcoholverslaving. De huidige implementatie van MUP is schaars te noemen ondanks de evidentie dat het een kerncomponent kan zijn van een alomvattend en effectief alcoholbeleid. Bijgesloten ´kennisparel´ toont dat opnieuw aan. Enigszins cynisch komen de auteurs tot de conclusie dat er vele factoren een rol spelen die van invloed zijn en voorbij gaan aan het empirisch bewijsmateriaal dat een prijsverhoging van alcohol de beste interventie is om alcoholverslaving tegen te gaan. Koning alcohol of de alcoholindustrie speelt hierbij een dominante rol.
O ja het Nederlandse beleid om deze verslavingen tegen te gaan is mislukt: ´Preventieakkoord helpt niet genoeg in strijd tegen roken, drinken en overgewicht´: lees deze eerder verstuurde ´kennisparel´ er maar op na https://prohic.nl/2024/01/18/652-18-januari-2024-impact-van-het-nationaal-preventieakkoord-voor-roken-overgewicht-en-problematisch-alcoholgebruik/ Fijne warme dag verder toegwenst.
